Ερείπια μυκηναϊκής ακρόπολης μαζί με υπολείμματα ξηρολιθικού φράγκικου τείχους σε χαμηλό αλλά σχετικά απόκρημνο λόφο 3 χιλιόμετρα ανατολικά-νοτιοανατολικά από το χωριό Δήμαινα της Αργολίδας και 2 χιλιόμετρα βορειοδυτικά από τη Νέα Επίδαυρο.

Το Όνομα του Κάστρου

Το όνομα (η) Βασά αναγράφεται στους χάρτες της ΓΥΣ και αφορά τη λοφώδη περιοχή ανατολικά από τη Δήμαινα και όχι μόνο το ύψωμα όπου βρίσκεται η ακρόπολη.
Η προέλευση του ονόματος είναι άγνωστη. Ο ερευνητής Πέππας (1990) πιθανολογεί ότι η ορθή ονομασία είναι «Βάσσα» που ίσως προέρχεται από την αρχαία λέξη «Βήσσα» που σημαίνει δασώδης κοιλάδα.
Στην ενετική απογραφή του 1700 καταγράφεται στο Territorio Porto Porro (περιοχή Πόρου) κτηνοτροφικός οικισμός με την ονομασία Vasus με 6 οικογένειες. Προφανώς πρόκειται για οικισμό στη θέση Βασά, αν και εκείνη την εποχή δεν πρέπει να ήταν στη θέση του κάστρου, αλλά πιο χαμηλά.

Ιστορία

Η ιστορία του κάστρου δεν είναι γνωστή. Πέρα από την ονομασία Vesus που όπως προαναφέρθηκε μνημονεύεται σε ενετική απογραφή, δεν έχουμε καμιά άλλη αναφορά σε οικισμό ή κάστρο με την ονομασία Βασά. Επίσης δεν υπάρχει καμιά ιστορική αναφορά για ύπαρξη κάστρου –αρχαίου ή μεσαιωνικού– σε αυτό το σημείο.

Η οχύρωση αποτελείται εν μέρει από ξηρολιθοδομή από ογκόλιθους, που παραπέμπει σε αρχαίο ή, το πιθανότερο, σε μυκηναϊκό κάστρο, και εν μέρει από λιθοσωρούς ξηρολιθοδομής από ακατέργαστους μικρούς λίθους που ανάγεται πιθανότατα στην εποχή του Ντελαρός.
Ο Όθων Ντελαρός (Otto de La Roche) ήταν στην αρχή της Φραγκοκρατίας, μετά το 1205, Μέγας Κύρης των Αθηνών και επιχειρούσε να θέσει υπό τον έλεγχό του την Κορινθία και την Αργολίδα που ανήκαν στον Βυζαντινό τοπάρχη Λέοντα Σγουρό. Για τις ανάγκες του πολέμου εναντίον του Σγουρού έχτισε διάφορα καστράκια στην Αργολιδοκορινθία με παρόμοια ξηρολιθοδομική κατασκευή.
Θεωρούμε πιθανό ότι η νεώτερη φάση της οχύρωσης της Βασάς ανήκει σε αυτήν την πρώιμη εποχή της Φραγκοκρατίας, μεταξύ 1205 και 1210.

Δομικά, Αρχιτεκτονικά, Οχυρωματικά Στοιχεία

Η κορυφή του λόφου περιβάλλεται από απομεινάρια τείχους – όχι σε όλη την περίμετρο. Στη νότια, ανατολική και βόρεια πλευρά τα υπολείμματα των τειχών αποτελούνται από ξηρολιθοδομή πάχους 2μ. από σχετικά μεγάλους αλλά όχι ιδιαίτερα επεξεργασμένους ογκόλιθους. Αυτό το τμήμα των τειχών θεωρείται αρχαίο και ήταν μάλλον μυκηναϊκό (φωτ.1,4,5).
Τμήμα από αυτό το τείχος στη νότια πλευρά είναι ορατό από απόσταση (από τους πρόποδες του λόφου – φωτ.2).

Στη δυτική πλευρά το τείχος είναι διαφορετικής τεχνοτροπίας. Ως επί το πλείστον είναι σε λιθοσωρούς (φωτ.3) αλλά φαίνεται ότι ανήκει στο είδος της ξηρολιθοδομής της εποχής του Ντελαρός, δηλαδή τείχη με πάχος μέχρι 2μ. αποτελούμενο από μικρότερους λίθους χωρίς συνδετικό κονίαμα. Συνήθως αυτά τα τείχη έχουν δύο παρειές από χονδροπελεκημένους και μεγαλύτερους σχετικά λίθους στις δύο εξωτερικές όψεις, ενώ το εσωτερικό ανάμεσα στις δύο παρειές γεμίζεται χύδην από μικρότερους, ακατέργαστους λίθους.

Το δυτικό τείχος της Βασάς αποτελείται από τέτοια συνεχή ξηρολιθοδομή που κείται σε λιθοσωρούς. Είχε στα άκρα και δύο πύργους (σε λιθοσωρούς και αυτοί). Το πάχος του τείχους ήταν 1,80μ. ενώ το πάχος των τοιχωμάτων των πύργων ήταν μικρότερο, 1,50μ. Οι πύργοι ήταν μάλλον μεγάλοι, με διάμετρο γύρω στα 20μ. Κοντά στον νότιο πύργο υπάρχουν ερείπια από δύο μεγάλα κτίρια.

Πηγές