Ερείπια αρχαίων οχυρώσεων με μεσαιωνικές προσθήκες στο βουνό «Μπίκα» ή «Κάστρο» που βρίσκεται ανάμεσα στα χωριά Τραχειά Αργολίδας και Αγία Ελένη Τροιζηνίας.

Το βουνό χωρίζεται σε δύο μέρη από τη νοητή διαχωριστική γραμμή μεταξύ του Δήμου Επιδαύρου (περιφ. ενότητας Αργολίδας) και του Δήμου Τροιζηνίας-Μεθάνων (περιφ. ενότητα Νήσων Αττικής). Στον Καστρολόγο, εντάσσουμε την οχύρωση στον Νομό Αργολίδας και στον Δήμο Επιδαύρου.

Ιστορία

Δεν γνωρίζουμε τίποτα για την ιστορία της οχύρωσης. Δεν υπάρχουν αναφορές από ιστορικές πηγές, ενώ δεν την έχει μελετήσει κανένας ερευνητής εκτός από τον Ι.Πέππα στα μέσα της δεκαετίας του 1980.

Κατά τον Πέππα, η αρχαία οχύρωση ίσως είναι από τον 7ο π.Χ αι. ενώ η μεταγενέστερη ξηρολιθική οχύρωση ίσως είναι από τις αρχές του 13ου αιώνα, όταν οι Φράγκοι και ο κύρης του Δουκάτου Αθηνών Ντελαρός (Othon De La Roche) προσπαθούσαν να θέσουν υπό τον έλεγχό τους την περιοχή, και για τον λόγο αυτό είχαν δημιουργήσει πολυάριθμες ξηρολιθικές οχυρώσεις σε υψώματα της Αργολίδας και της Κορινθίας.

Δομικά, Αρχιτεκτονικά, Οχυρωματικά Στοιχεία

Το βουνό έχει επιμήκη κορυφογραμμή με δύο κορυφές. Η βορειοδυτική κορυφή είναι στα 538μ. και η νοτιοανατολική στα 528μ. Η απόσταση μεταξύ των κορυφών είναι 550 μέτρα.

Η κορυφογραμμή είναι προσβάσιμη μόνο από τη νότια πλευρά, ενώ η βόρεια είναι απόκρημνη και απροσπέλαστη.

Σε κάθε μία από τις δύο κορυφές δημιουργήθηκε κατά την αρχαιότητα ένα μικρό φρούριο. Η τειχοποιία τους αποτελείται από κυβόλιθους διαστάσεων περίπου 0,5✖0,5✖0,7μ. Στη βόρεια πλευρά αμφοτέρων των φρουρίων δεν υπήρχε τείχος.

Στο βορειοδυτικό φρούριο, η δυτική άκρη (όπου ήταν μάλλον και η είσοδος) προστατευόταν από κυκλικό πύργο (φωτο 4,5), ο οποίος σώζεται σε χαμηλό ύψος. Στο νοτιοανατολικό φρούριο, το οποίο είναι λίγο μικρότερο, δεν υπήρχε πύργος.

Κατά τον Μεσαίωνα (πιθανόν στις αρχές του 13ου αι.) τα δύο αυτά μικρά φρούρια ενώθηκαν με ένα ξηρολιθικό τείχος που κατασκευάστηκε στη νότια πλαγιά, λίγο πιο χαμηλά από την κορυφογραμμή (βλ. ΚΑΤΟΨΗ). Στο μέσο αυτού του τείχους χτίστηκε ένας κυκλικός πύργος διαμέτρου 6μ.
Με αυτόν τον τρόπο προέκυψε ένα σχετικά μεγάλο κάστρο με δύο ακροπόλεις και περιφραγμένη εσωτερική αυλή.

Από τη μεσαιωνική επέκταση, το ξηρολιθικό τείχος είναι σε μεγάλο βαθμό κατεστραμμένο, ενώ από τον πύργο σώζεται ένα τμήμα της βόρειας πλευράς.

Το μεσαιωνικό τείχος είναι κατασκευασμένο με μεγάλες ημικατεργασμένες πέτρες στην εσωτερική και την εξωτερική παρειά, ενώ το ενδιάμεσο κενό μπαζώνεται με μικρότερες πέτρες. Είναι μια τεχνοτροπία που χαρακτηρίζει πολλές από τις φράγκικες οχυρώσεις της Αργολιδοκορινθίας της εποχής των Ντελαρός.

Έξω από το φρούριο, στην πλαγιά κάτω από το νοτιοανατολικό αρχαίο φρούριο, σώζονται τα θεμέλια τριών κυκλικών πύργων (φωτο 6). Η κατασκευή αυτών των πύργων (ογκόλιθοι, αλλά όχι κυβόλιθοι) δείχνει ότι είναι νεώτεροι από τις αρχαίες οχυρώσεις, αλλά πιο παλιοί από τις ξηρολιθικές (φράγκικες;) προσθήκες.

Πηγές