Την οδό Κορίνθου-Άργους-Ναυπλίου προστάτευε κατά το Μεσαίωνα μια πλειάδα φρουρίων τα οποία ήλεγχαν όλες τις πιθανές διαβάσεις και συνδέονταν οπτικώς με τον Ακροκόρινθο. Ένα από αυτά ήταν το Μουντ Εσκουβέ που βρισκόταν νοτίως των Αθικίων και ανατολικά του Αγίου Ιωάννη, σε πετρώδη γυμνό λόφο.

Το πιο σημαντικό για αυτό το φράγκικο κάστρο, από το οποίο σώζονται βασικά λιθοσωροί, είναι ότι αναφέρεται με κάποια σχετική έμφαση στο Χρονικόν του Μορέως.

Ιστορία

Δεν είναι σίγουρο ότι το συγκεκριμένο κάστρο πάνω από τα Αθίκια είναι το Μουντ Εσκουβέ του Χρονικού. Κάποιοι ταυτίζουν το κάστρο που αναφέρεται στο Χρονικό με το Πεντεσκούφι .

Ο συγγραφέας Ιωάννης Πέππας στο βιβλίο του Μεσαιωνικές σελίδες της Αργολίδας, Αρκαδίας, Κορινθίας, Αττικής (1990), από το οποίο αντλήθηκαν οι περισσότερες πληροφορίες αυτής της σελίδας, το ονομάζει «Φρούριο Χόριζας».

Πάντως κατά πάσα πιθανότητα είναι όντως το Μουντ Εσκουβέ, καθώς βρίσκεται σε ξερό λόφο όπου υπάρχει σπήλαιο (όπως λέει το Χρονικό). Επιπλέον ο λόφος έχει σχήμα σκούφιας όπου παραπέμπει η ονομασία (Μουντ Εσκουβέ=σκουφωτό βουνό). Ένα άλλο επιχείρημα είναι ότι αν και φαίνεται να προέρχεται πραγματικά από την περίοδο Δελαρός, δεν ταυτίζεται με κάποιο άλλο κάστρο. (Αν δεν είναι το Μουντ Εσκουβέ, τότε ποιο είναι;)

Σύμφωνα με τη διήγηση του Χρονικού του Μορέως, το κάστρο πρέπει να κατασκευάστηκε στα πρώτα χρόνια της Φραγκοκρατίας, πριν το 1209. Ο λόγος που χτίστηκε ήταν για να γίνει πιο ασφυκτική η πολιορκία του Ακροκορίνθου που υπεράσπιζε ο τελευταίος Βυζαντινός άρχοντας, ο Λέων Σγουρός (ο οποίος σημειωτέον τελικά αυτοκτόνησε πέφτοντας έφιππος από το βράχο του Ακροκορίνθου το 1208). Αν κρίνουμε από τη γενική εικόνα και την κατάσταση του κάστρου καθώς και από την έλλειψη πληροφοριών από άλλες ιστορικές πηγές, το κάστρο δεν πρέπει να χρησιμοποιήθηκε για πολύ μετά την πτώση του Ακροκορίνθου (1209).

Δομικά, Αρχιτεκτονικά, Οχυρωματικά Στοιχεία

Η κορυφή του υψώματος στέφεται από μικρό τείχος μήκους περίπου 200μ. Αυτό το τείχος διασώζεται σε ύψος 1-2μ. Στο υψηλότερο σημείο της περιφραγμένης αυλής σώζεται άλλο τείχος σε ύψος 1μ, που περικλείει μικρό χώρο (ακρόπολη), του οποίου η είσοδος είναι στο βορρά, απ’ όπου είναι και η είσοδος του εξωτερικού (της αυλής) τείχους.

Το πάχος του εξωτερικού τείχους, στο μεγαλύτερο μέρος του είναι 2,40μ. και είναι δομημένο κατά τα δύο πρόσωπα από ευμεγέθεις λίθους π.χ. 0,25Χ0,25Χ0,20 κ.μ. χονδροπελεκημένους κατά τους αρμούς εδράσεως, το δε ενδιάμεσο των όψεων είναι πληρωμένο με συνήθων διαστάσεων λίθους, τοποθετημένων με τα χέρια. Την ίδια τεχνοτροπία στην τοιχοποιία έχει και το τείχος της ακρόπολης. Και στα δύο τείχη αναγνωρίζεται η επιμελημένη δόμηση, που εφαρμόστηκε και στα Αργολικά φρούρια Παλαιοκάστρου Καπαρελλίου και Τζιρίστρας (Ντομάκου), ώστε αναμφίβολα αναγνωρίζεται ότι το συγκεκριμένο κάστρο είναι έργο των Δελαρός.

Από το φρούριο αυτό είναι ορατός ο Ακροκόρινθος και ελέγχεται η οδός μέσω της κοιλάδας Φουρνιά προς το Αγγελόκαστρο. Χτίζοντας το φρούριο, αποκλείστηκε και η τελευτάι διέξοδος του Σγουρού.

Στην αυλή του φρουρίου υπάρχουν μικροί χώροι διαστάσεων π.χ. 3,80μΧ3,50μ που περιβάλλονται από τείχος πάχους 1μ. και που εφάπτονται στην εσωτερική όψη του εξωτερικού τείχους. Αυτοί οι χώροι πρέπει να ήταν «ταμπούρια» των σκουταρωτζαγρατόρων, που λέει και το Χρονικό, δηλ. των ασπιδοφόρων με μηχανικό τόξο. Τα εκτός του φρουρίου ερείπια διαστάσεων 5,40Χ12,70μ μπορεί να είναι αποθήκη που αντιστοιχεί στη φράση του χρονικού ότι ο Μέγας Κύρης (Όθων Δελαρός) «εβάλασι σωτάρχισιν» (τρόφιμα).

Το Κάστρο στην Τέχνη και στο Λόγο

Από το χρονικό του Μορέως , στ. 2801-2813:

Λοιπόν διατί ένι τό βουνό τού κάστρου τής Κορίνθου
Πλατύ καί μέγα, φοβερόν, κι απάνω ένι τό κάστρον
ευρίσκεται πρός μεσημβρίαν τού εκείνου τού κάστρου
ο κάτι ένα βουνόπουλον, τραχώνι γάρ μέ σπήλαιον
Κι ορίζει ενταύθα ο πρίγκιπας κι επάνω έχτισε κάστρον
Μούν Εσκουβέ τό ωνόμασαν, ούτω τό κράζουν πάλε
κι από τήν άλλην γάρ μερέαν, τό λέγουσι πρός άρκτον
ο Μέγας Κύρης έποικε κάστρο εδικόν του εκείσε
εβάλασι σωτάρχισιν, σκουταροτζαγρατόρους
και τόσο τους εστένεψαν τους Κορίνθιους ενταύθα
ότι ποσώς ουκ είχαν απαίδειαν ξύλο κανέν να εμπάσουν
ουδέ σωτάρχισιν καμμία να τους εμπή ποθόθεν...

Ο Μέγας Κύρης είναι ο Όθων Δελαρός, ο Φράγκος ηγεμόνας του Δουκάτου των Αθηνών.

Πηγές