Ερειπωμένος πύργος με οχυρωματικό περίβολο στην παραλία κάτω από τη μονή Αγίου Παύλου στο Άγιο όρος, 5 λεπτά με τα πόδια από τον καινούργιο αρσανά της μονής.

Ο πύργος βρίσκεται κοντά στην κοίτη του χειμάρρου Ξηροπόταμος. Παλαιότερα προστάτευε τον αρσανά της μονής που βρισκόταν σε εκείνο το σημείο. Ο παλιός αρσανάς καταστράφηκε σε πλημμύρα του Ξηροποτάμου το 1821 ενώ σοβαρές ζημιές προκλήθηκαν στον πύργο και στη μεγάλη πλημμύρα του 1911 που παρέσυρε τα πάντα στην περιοχή.

Σήμερα σώζονται μόνο ερείπια του Πύργου και του προσκολλημένου οχυρού περιβόλου (Μπαρμπακάς), οπότε δημιουργείται έτσι ένα μικρό φρουριακό συγκρότημα. Φαίνεται πιθανόν ο περίβολος να ανήκει στην πρώιμη μεταβυζαντινή εποχή (15ος αιώνας), ενώ ο Πύργος είναι μάλλον παλαιότερος (14ος αιώνας).

Δομικά, Αρχιτεκτονικά, Οχυρωματικά Στοιχεία

Η διαφορετική χρονολόγηση των δύο τμημάτων της οχύρωσης συνάγεται από την απουσία σύνδεσης των τοιχοποιιών τους, τη διαφορετική δόμηση και σύνθεση των κονιαμάτων τους καθώς και το διαφορετικό βάθος θεμελίωσης (4,0 μ για τον Πύργο και 2,5 μ. για τον περίβολο).

Ο πύργος έχει ορθογώνια κάτοψη εξωτερικών διαστάσεων 8,90✖9,90μ. και υψώνεται σήμερα 18,0μ πάνω από το έδαφος των προσχώσεων. Δεν σώζονται οι περιμετρικές επάλξεις του, εκτός από ίχνη στη ΝΑ γωνία. Οι τοίχοι του, ανεπίχριστες αρμολογημένες αργολιθοδομές, είναι κατασκευασμένοι με μεγάλους τοπικούς ποταμίσιους λίθους και ασβεστοκεραμοκονίαμα με ελάχιστη χρήση πλίνθων.

Το πάχος της τοιχοποιίας κυμαίνεται από 2,0μ. στην πρώτη στάθμη μέχρι 1,0μ. στην τελευταία στάθμη του πύργου. Ο Πύργος, στην τελευταία φάση του φαίνεται να είχε έξι στάθμες δαπέδων, από τις οποίες οι δυο πρώτες έχουν ύψος 4,80μ και οι υπόλοιπες τέσσερις 2,25μ. Σήμερα κανένα δάπεδο του δεν σώζεται.

Στη δυτική πλευρά της υπάρχει η είσοδος του Πύργου. Η θύρα, με διαστάσεις ανοίγματος 0,90✖1,50μ. που δεν σώζεται σήμερα, μάλλον ήταν ξύλινη με επένδυση από οριζόντιες μεταλλικές ζώνες.

Η εσωτερική επικοινωνία με την τρίτη στάθμη γινόταν με λίθινη ελικοειδή κλίμακα δεκαοκτώ βαθμίδων, εντοιχισμένη στο πάχος της τοιχοποιίας της ΝΔ πλευράς του πύργου που σώζεται μέχρι σήμερα. Η μεταξύ των ορόφων επικοινωνία επάνω από την τρίτη στάθμη πρέπει να γινόταν με κάθετες ξύλινες σκάλες σε επαφή με τον τοίχο.

Ο προσκολλημένος οχυρωματικός περίβολος (μπαρμπακάς) έχει τραπεζοειδή κάτοψη, διαστάσεων 9,80Χ11,20μ. με μικρή βάση τη δυτική πλευρά του πύργου. Το συνολικό σωζόμενο ύψος του περιτειχίσματος μαζί με τις επάλξεις, πάνω από το έδαφος, είναι 8,00μ. Το πάχος των αργολιθοδομών του περιτειχίσματος σε όλες του τις πλευρές είναι 1,00μ.

Το καλοκαίρι του 2020 πληροφορηθήκαμε ότι ο πύργος έχει αναστηλωθεί (βλ. σχόλιο και φωτογραφία 8).

Πηγές