Πύργος σε ένα σημαντικό βυζαντινό μνημείο, στο Μοναστήρι του Τιμίου Προδρόμου, στο βάθος μια κατάφυτης χαράδρας, 12 χλμ βορειοανατολικά από την πόλη των Σερρών.

Ο Πύργος ήταν ανέκαθεν η βιβλιοθήκη της μονής όπου φυλασσόταν σπάνια και πολύτιμα κειμήλια.

Ιστορία

Η Μονή ιδρύθηκε το 1270. Κτήτωρ ήταν ο Ιωαννίκιος ο οποίος διετέλεσε και επίσκοπος Εζεβών. Η ουσιαστική επέκταση του Ναού έγινε το 1300 περίπου από τον ανηψιό του Ιωαννίκιου, Ιωακείμ, επίσκοπο Ζιχνών, ο οποίος έκτισε τον Καθολικό Ναό που διατηρείται έως σήμερα, την Τράπεζα και τον οχυρωματικό περίβολο της Μονής.

Σε εκείνη τη φάση των κατασκευών, το 1304, κτίστηκε και ο πύργος.
Είναι παρόμοιος με άλλους υστεροβυζαντινούς πύργους της ίδιας περιόδου, όπως ο πύργος Μιλούτιν και οι πύργοι της Μονής Χιλανδαρίου στο Άγιο Όρος. Επιπλέον, ούτε ο πύργος ούτε το υπόλοιπο μοναστήρι φαίνεται να έχουν δεχθεί σοβαρές τροποποιήσεις τους επόμενους αιώνες.

Την Εφορία της Μονής ανέλαβε το 1332 ο αρχιστράτηγος Δομέστιχος και μετέπειτα Αυτοκράτορας Ιωάννης ΣΤ' Καντακουζηνός. Την περίοδο εκείνη η Μονή αναδείχθηκε με αυτοκρατορικό διάταγμα Σαυροπηγιακή και πατριαρχική. Το 1345 η Μονή υπέστη μεγάλες καταστροφές από την επιδρομή των Σέρβων και μόνο χάρη στην Ελένη, σύζυγο του Σέρβου Κράλη Στέφανου Δουσάν διέφυγε την ολοκληρωτική καταστροφή. Το 1353 με δική της ενέργεια έγινε η προσάρτηση στη Μονή του Μονυδρίου της Αγίας Αναστασίας και της Παναγίας Οστρινής.

Το 1371, πριν από την οριστική κατάληψη των Σερρών από τους Τούρκους, οι μοναχοί απέσπασαν από τον Μουράτ τον Α' σουλτανικό φιρμάνι, με το οποίο η Μονή απαλλασσόταν από τον έγγειο φόρο.

Από το 1457 ως το 1462 στη Μονή μόνασε ο πρώτος μετά την άλωση της Κωνσταντινουπόλεως Πατριάρχης Γεννάδιος ο Σχολάριος όπου και έμεινε έως το θάνατό του. Τάφηκε στο Μεσονυκτικό κοντά στους τάφους των δύο Κτιτόρων. Το 1854 έγινε η ανακομιδή των λειψάνων του τα οποία φυλάσσονται σε ειδική κιβωτό έως σήμερα. Στα μέσα του 18ου αιώνα λόγω έλλειψης οικονομικών πόρων οι μοναχοί εγκατέλειψαν την κοινοβιακή ζωή και υιοθέτησαν το ιδιόρρυθμο σύστημα.

Σοβαρότατο πλήγμα για τη Μονή αποτέλεσε η λεηλάτηση της βιβλιοθήκης της τον Ιούλιο του 1917 από τους Βουλγάρους, οι οποίοι μαζί με τους αιχμαλώτους μοναχούς έστειλαν στη Βουλγαρία 24 Ευαγγέλια, 200 σπάνια χειρόγραφα σε χαρτί, 1500 παλιά βιβλία, 100 τόμους χειρογράφων σε μεμβράνη, τέσσερα χρυσόβουλα Βυζαντινών Αυτοκρατόρων, πέντε πατριαρχικά σιγίλλια και πολλά άλλα πολύτιμα ιερά αντικείμενα. Με τη συνθήκη του Neuilly, ορισμένα χειρόγραφα επιστράφηκαν και πιθανότατα βρίσκονται στην Εθνική Βιβλιοθήκη της Αθήνας, ενώ ο μεγαλύτερος αριθμός αυτών παραμένει στη Σόφια.

Το τέμπλο του Καθολικού χρονολογείται από το 1804.

Από το 1986 εγκαταστάθηκε στο μοναστήρι γυναικεία αδελφότητα που σε συνεργασία με τη 12η Εφορία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων Καβάλας έχει αναλάβει το έργο της συντήρησης και της αναστήλωσης.

Πηγές