O πύργος του Αγίου Βασιλείου χρονολογείται στον 14ο αιώνα. Βρίσκεται στη νότια όχθη της λίμνης Κορώνειας, απέναντι από την έξοδο ενός οδικού άξονα, ο οποίος διασχίζοντας το βουνό του Χορτιάτη συνέδεε τη Θεσσαλονίκη με το νότιο βραχίονα της Εγνατίας οδού.

Ο πύργος πιθανότατα σχετιζόταν όχι τόσο με την άμυνα της Θεσσαλονίκης όσο με την προμήθεια της πόλης με αγαθά αλιείας και γεωργίας που προέρχονταν από τη λίμνη και τη γύρω εύφορη περιοχή.

Άλλωστε και επί Τουρκοκρατίας η περιοχή ήταν έδρα ειδικού εισπράκτορα για την είσπραξη του φόρου της δεκάτης από την αλιεία.

Δομικά, Αρχιτεκτονικά, Οχυρωματικά Στοιχεία

Ο πύργος έχει διαστάσεις 10,5x10,5μ. Και ύψος περίπου 15μ. Σε κάθε πλευρά του διαμορφώνονται εξωτερικά τέσσερις αντηρίδες διαστάσεων 1,0x0,4μ., που απέχουν μεταξύ τους περί τα 2 μέτρα.

Η τοιχοποιία ακολουθεί το το ατελές πλινθοπερίκλειστο σύστημα με οριζόντια διατεταγμένα πλινθία (τούβλα) για την πλήρωση των κενών και ασβεστοκονίαμα ως συνδετικό υλικό. Ανά διαστήματα ενισχύεται περιμετρικά με σύστημα ξυλοδεσιών.
Η μοναδική είσοδος βρίσκεται στην ανατολική πλευρά και είναι για λόγους ασφαλείας υπερυψωμένη.

Το μνημείο υπέστη πολλές φθορές τα νεώτερα χρόνια. Η πιο σοβαρή ζημιά προκλήθηκε με το σεισμό του 1978, όταν κατέρρευσε μεγάλο τμήμα της ανωδομής.

Την περίοδο 2007-2008 έγιναν εκτεταμένες αναστηλωτικές εργασίες που περιλάμβαναν και ανακατασκευή τμημάτων του πύργου με χρήση οικοδομικού υλικού παρόμοιου με το αρχικό.

Πηγές