Ερείπια πυργοκατοικίας με οχυρωματικά στοιχεία στην τοποθεσία Κουρτσούνα, σε ύψωμα νοτιοανατολικά από τον Άγιο Δημήτριο και τον Άγιο Νικόλαο Δυτικής Μάνης και σχετικά κοντά (1 χλμ) στο χωριό Πλάτσα.

Σημειωτέον ότι «Κουρτσούνα» είναι και η παλιά ονομασία του χωριού Βασιλική στη Λακωνία, το οποίο όμως είναι αρκετά μακριά και δεν φαίνεται να έχει κάποια σχέση με τον συγκεκριμένο πύργο.

Ιστορία

Ο πύργος ανήκε στον Μανιάτη οπλαρχηγό Νικολάκη Χρηστέα (ή Χριστέα).

Ο Νικολάκης Χρηστέας ο επονομαζόμενος και Κουτήφαρης (λόγω καταγωγής της οικογενείας από το Κουτήφαρι Μασσηνίας) γεννήθηκε το 1768. Ήταν γιος του καπετάν Πανάγου και αδερφός του Χριστόδουλου Χρηστέα στον οποίο ανήκε ο πύργος Χρηστέα που σώζεται μέσα στον Άγιο Δημήτριο.

Ο Χριστόδουλος Χρηστέας ήταν περιβόητος πειρατής και καπετάνιος στην περιοχή Ζυγού (πέριξ Καρδαμύλης) με 1000 οικογένειες. Όταν δολοφονήθηκε από τους Τρουπάκηδες, καπετάνιος στον Ζυγό ανέλαβε ο περί ού ο λόγος Νικολάκης. Αυτό πρέπει να έγινε πριν το 1815, καθώς σε υπόμνημα που βρέθηκε σε Ολλανδικά Αρχεία προερχόμενο από κάποιο Γάλλο έμπορο της Κορώνης ονόματι Sauvaire πληροφορούμαστε τα εξής: «Την καπετανία του Ζυγού διοικούσε ο Νικολάκης ονομαζόμενος Κουτήφαρης, αδελφός του καπετάνιου Χριστόφιλου [Χριστόδουλου] Κουτήφαρη που δολοφονήθηκε μέσα στο σπίτι του, αυτός η γυναίκα του και τα παιδιά του, από τα ανίψια του καπετάνιου Παναγιώτη Τρουπάκη της Καρδαμύλης» (Πίτσιος, 1971).

Ο καπετάν Νικόλαος Χριστέας στις 18 Αυγούστου 1818, μυήθηκε στη Φιλική Εταιρεία. Κατά την επανάσταση του 1821 έγινε χιλίαρχος και υπηρέτησε σε όλο τον αγώνα. Μετά την απελευθέρωση αναγνωρίστηκε ως λοχαγός (αξιωματικός Ε΄ τάξεως). Αργότερα έγινε στρατηγός. Απεβίωσε το 1829.

Η χρονολογία κατασκευής του πύργου δεν είναι ακριβώς γνωστή, αλλά το πιθανότερο είναι να κατασκευάστηκε στις αρχές του 19ου αιώνα, την εποχή δηλαδή που ο καπετάν Νικολάκης Χρηστέας ήταν προύχοντας στην περιοχή.

Ο πύργος κατοικήθηκε όλο τον 19ο αιώνα και στις αρχές –τουλάχιστον– του 20ου. Περί το 1900 δέχθηκε τροποποιήσεις και επισκευές, και τότε τοποθετήθηκε η τετράρριχτη στέγη.

Δομικά, Αρχιτεκτονικά, Οχυρωματικά Στοιχεία

Ο πύργος είναι τετράγωνος με μήκος πλευράς περίπου 5.5 μέτρα. Διατηρείται στο αρχικό του ύψος, αλλά μόνο οι δύο τοίχοι του και μέρος της στέγης διασώζονται.
Ο πύργος βρίσκεται στη γωνία ενός συγκροτήματος με έκταση 190 τ.μ. που περιβαλλόταν από οχυρωματικό περίβολο –μισογκρεμισμένο σήμερα– με περίμετρο 55 μέτρα.

Πηγές