Ερείπια μεγάλου Βυζαντινού κάστρου και οικισμού στο βουνό Ερημόκαστρο ή Παλαιόκαστρο ανατολικά από την Αρνίθα της Ρόδου. Το μέρος συνήθως καταγράφεται στους χάρτες ως «Παλαιόκαστρο».
Σημειωτέον ότι υπάρχουν άλλα δύο σημεία στη Ρόδο με την ονομασία «Ερημόκαστρο», το ένα εκ των οποίων είναι αρχαία οχύρωση.

Ιστορία

Δεν γνωρίζουμε από τις πηγές κάτι για την ιστορία του κάστρου. Ο τρόπος κατασκευής του δείχνει ότι δεν είναι αρχαίο ενώ δεν αναφέρεται πουθενά στα αρχεία των Ιπποτών της Ρόδου. Έτσι, το πιο πιθανό είναι να πρόκειται για Βυζαντινή οχύρωση και να χρονολογείται στους Σκοτεινούς Αιώνες του Βυζαντίου, όταν το Αιγαίο βρισκόταν υπό τη συνεχή απειλή των Σαρακηνών πειρατών.
Με άλλα λόγια πρέπει να είναι κατασκευή του 8ου ή του 9ου αιώνα, ή, το πολύ, του 10ου.
Είναι πολύ πιθανό να χρησιμοποιήθηκε σαν καταφύγιο του πληθυσμού και αργότερα, κατά την εποχή των Ιπποτών του Αγίου Ιωάννη (14ος έως 16ος αιών), αν και αυτό δεν μπορεί να πιστοποιηθεί.

Δομικά, Αρχιτεκτονικά, Οχυρωματικά Στοιχεία

Το Ερημόκαστρο είναι ένα σχετικά απόκρημνο βουνό με υψόμετρο 440 μέτρα που δεσπόζει στη γύρω περιοχή. Στο επάνω μέρος τρεις αλλεπάλληλες κορυφές σχηματίζουν μια μακρόστενη κορυφογραμμή, κάπως πεπλατυσμένη, πάνω στην οποία απλώνεται το κάστρο ακολουθώντας τη μορφολογία του εδάφους.

Στο εσωτερικό δεν διακρίνονται καθαρά ερείπια κτισμάτων, ενώ αυτά που υπάρχουν καλύπτονται από τη βλάστηση. Υπάρχουν όμως πολλοί λιθοσωροί, σπασμένα τούβλα και όστρακα (κεραμικά) κάτι που σημαίνει ότι εδώ υπήρχε οικισμός με σχετικά πυκνή δόμηση.

Το τείχος διατηρείται σε αρκετά σημεία, αλλά βέβαια όχι σε όλη την περίμετρο ούτε στο αρχικό ύψος. Το πάχος του είναι 1,2 μέτρα και το μέγιστο σωζόμενο ύψος είναι 2 μέτρα. Η λιθοδομή είναι από ημικατεργασμένους λίθους με χρήση συνδετικού κονιάματος, που σε κάποια σημεία δείχνει σαν να έχει προστεθεί σε μεταγενέστερη εποχή. Επίσης διακρίνονται σε ελάχιστα σημεία δώμοι από λαξεμένες, ομοιόμορφες πέτρες που δημιουργούν την υποψία ότι εδώ μπορεί να προϋπήρχε αρχαίο κάστρο.

Στη βόρεια άκρη της οχύρωσης διαγράφονται τα ερείπια ενός κτιρίου διαστάσεων 12✖8 μέτρων με σωζόμενο ύψος τοίχων μέχρι 2,5 μέτρα και μέγιστο πάχος τοίχου 1 μέτρο. Το κτίριο αυτό μπορεί να ήταν εκκλησία ή η πυργοκατοικία του τοπικού άρχοντα.

Το εμβαδόν της εσωτερικής επιφάνειας του κάστρου είναι ασυνήθιστα μεγάλο (12 στρέμματα περίπου). Προφανώς το σημείο προοριζόταν για κατοίκηση μεγάλου πληθυσμού και, αν όχι για κατοίκηση, για καταφύγιο του πληθυσμού των γύρω χωριών μαζί με τα ζώα τους.

Το κάστρο έχει τον οπτικό έλεγχο μιας μεγάλης περιοχής και οπτική επαφή με πολλά κάστρα της νότιας Ρόδου (Σιάννων, Απολακκιάς κλπ). Επίσης έλεγχε μέρος της δυτικής ακτής μέχρι τη Χάλκη ενώ από το κάστρο φαίνεται ακόμα και η Κάρπαθος.

Πηγές