Κυλινδρικός πύργος, μάλλον βίγλα, σε βράχο πάνω από τη θάλασσα, στο βόρειο άκρο της παραλίας Γλυφάδας κοντά στα Σιάννα της Ρόδου και πολύ κοντά με άλλο πύργο που βρίσκεται στη μέση της παραλίας. Πολύ κοντά είναι επίσης και το κάστρο της Κρητινιάς.

Το Όνομα του Κάστρου

Κάποια στιγμή κατά τον ύστερο Μεσαίωνα, στην περιοχή είχαν καταφύγει πρόσφυγες από την Κρήτη και γι’ αυτό είχε ονομαστεί «Νέα Κρήτη» και «Κρήτη Νια», απ’ όπου προέκυψε το όνομα του γειτονικού χωριού. Η εγκατάσταση Κρητικών προφανώς σχετίζεται και με το όνομα του συγκεκριμένου πύργου. Δεν ξέρουμε πάντως άλλες λεπτομέρειες.

Ιστορία

O πύργος χτίστηκε περί το 1480, στο τέλος μιας δεκαετίας που οι Ιππότες υλοποίησαν ένα μεγάλο σχέδιο ενίσχυσης των κάστρων του νησιού και κατασκευής νέων οχυρώσεων ενόψει της τουρκικής απειλής. Εκείνη την εποχή κατασκευάστηκε και το γειτονικό κάστρο της Κρητηνίας και άλλοι πύργοι εκεί κοντά όπως στην παραλία Γλυφάδας .

Πρέπει να λάβουμε υπόψη ότι η ανάγκη για ενίσχυση της άμυνας την εποχή εκείνη ήταν απολύτως επιτακτική καθώς η Άλωση της Πόλης ήταν πρόσφατη (1453) και οι επιδρομές Τούρκων και άλλων στη Ρόδο συνεχείς με πιο σοβαρές αυτές των Μαμελούκων της Αιγύπτου το 1440 και 1444.

Δομικά, Αρχιτεκτονικά, Οχυρωματικά Στοιχεία

Η διάμετρος του πύργου στη βάση του είναι 5,8 μέτρα. Το πάχος του τοίχου είναι 0,5 μέτρα. Η εισοδός του διαστάσεων 2,5μ✖0,9μ είναι από τη μεριά της θάλασσας και σε ύψος 2,5μ από το έδαφος.

Στην κορυφή του από τη μεριά της θάλασσας υπάρχει εντοιχισμένο το οικόσημο του Μεγάλου Μάγιστρου των Ιπποτών του Αγίου Ιωάννη Ντ’ Ωμπυσόν.

Η θέση και το μέγεθος του πύργου δηλώνουν ότι πρόκειται για βίγλα-παρατηρητήριο του στενού ανάμεσα στη Ρόδο και στη Χάλκη. Η ιδιομορφία αυτής της βίγλας είναι ότι είναι κυλινδρική ενώ όλες οι άλλες βίγλες των Ιωαννιτών που γνωρίζουμε έχουν τετραγωνική κάτοψη.

Ο πύργος έχει οπτική επαφή με τον πύργο στην παραλία Γλυφάδας, που είναι πολύ κοντά, και με τον πύργο της Κυμισάλας. Την οπτική επικοινωνία με άλλα σημεία διευκόλυναν τα κάστρα στα απέναντι νησιά: στη Χάλκη και στην Αλιμιά.

Σημειωτέον ότι ο Ιταλός αρχαιολόγος Gerola αναφέρει το 1914 την ύπαρξη κυκλικού πύργοy στη θέση Xuni (Σκάλα Καμείρου) που είναι πιο βόρεια. Στο σημείο αυτό δεν έχει βρεθεί κανένα ίχνος πύργου και θεωρείται σίγουρο ότι ο Gerola, οι αναφορές του οποίου είναι εν γένει πολύτιμες, κάνει λάθος στην τοποθεσία και εννοεί τον πύργο Κρητικού.

Πηγές