Ερείπια μεσαιωνικού κτίσματος, που ήταν μάλλον πύργος, στην Τριφυλία, στην κορυφή λόφου με το τοπωνύμιο «Κάστρο», ανάμεσα στα χωριό Ραπτόπουλο (Ραφτόπουλο) και το σχεδόν εγκαταλειμμένο οικισμό Κλωνί.
Το Ραπτόπουλο είναι 21 χιλιόμετρα νότια από την Κυπαρισσία.

Ιστορία

Τόσο το Ραπτόπουλο όσο και το Κλωνί υπάρχουν από παλιά και καταγράφονται στην ενετική απογραφή του Προνοητή Grimani του 1700 με τα σημερινά τους περίπου ονόματα: Raftopolo και Cloqni αντίστοιχα. Υπάρχουν και άλλες αναφορές αυτών των οικισμών σε ενετικά έγγραφα.

Ειδικά για το Ραφτόπουλο, μπορούμε να υποθέσουμε με βεβαιότητα ότι ιδρύθηκε, το αργότερο, στις αρχές του 15ου αιώνα, δεδομένου ότι η εκκλησία του Αγίου Νικολάου που υπάρχει στο χωριό έχει εγχάρακτη επιγραφή πάνω από την είσοδο που αναγράφει «Ιουλης 1418».

Εκείνη την εποχή, αρχές του 15ου αιώνα, η περιοχή ήταν ιδιοκτησία του πρίγκιπα Αχαΐας Κεντυρίωνα Β’ Ζαχαρία. Αργότερα, μετά το 1432 και τον θάνατο του Ζαχαρία πέρασε, όπως όλη Πελοπόννησος, υπό τον έλεγχο των Βυζαντινών του Μυστρά.

Όλα αυτά δεν μας βοηθούν να χρονολογήσουμε τα ερείπια στον λόφο του Κάστρου. Δεν αποκλείεται να κατασκευάστηκε μετά την ίδρυση του Ραφτόπουλου, δηλαδή τον 15ο αιώνα. Όμως εκείνη την πολύ ρευστή περίοδο με την παρακμή των Φράγκων και αργότερα των Βυζαντινών και με συνεχείς επιδρομές των Τούρκων στον Μοριά, κανένας δεν είχε την διάθεση να χτίζει πύργους. Το πιο πιθανό είναι ο πύργος στο λόφο να κατασκευάστηκε τους προηγούμενους αιώνες της Φραγκοκρατίας, δηλαδή κάπου τον 13ο ή τον 14ο αιώνα όταν η περιοχή ήταν φράγκικο φέουδο.
Τούτων λεχθέντων δεν μπορούμε να αποκλείσουμε να κατασκευάστηκε και κατά τη Βυζαντινή Περίοδο, πριν από την άφιξη των Φράγκων.

Από τις ιστορικές πηγές δεν υπάρχει καμιά αναφορά για ύπαρξη πύργου ανάμεσα στα χωριά Ραπτόπουλο και Κλωνί.

Δομικά, Αρχιτεκτονικά, Οχυρωματικά Στοιχεία

Στην κορυφή του λόφου υπάρχει ένα πλάτωμα αρκετών στρεμμάτων στο οποίο δεσπόζει ένα βραχώδες επίπεδο έξαρμα με επιφάνεια ενός περίπου στρέμματος. Στο σημείο αυτό εντοπίζονται κτίσματα με συνδετικό κονίαμα που είναι μεσαιωνικά. Η θέση και το είδος των ερειπίων δείχνουν ότι πρόκειται μάλλον για πύργο- παρατηρητήριο.

Ο χώρος ερευνήθηκε επιφανειακά το 2002 από την 5η Εφορεία αρχαιοτήτων. Η σχετική αναφορά από το Αρχαιολογικό Δελτίο (τεύχος 56-59) έχει ως εξής:

Στη θέση Κάστρο, νότια- νοτιοανατολικά του οικισμού Ραπτόπουλου, κοινότητας Τριπύλας, εντοπίστηκαν το 2002, σύμφωνα με υποδείξεις των κατοίκων του χωριού, κατάλοιπα κτιστής κατασκευής στη νότια πλαγιά βραχώδους εξάρματος.
Συγκεκριμένα, πρόκειται για χώρο ορθογωνικής κάτοψης, ο οποίος περιλαμβάνει στη στάθμη του εδάφους φρέαρ ακανόνιστου ελλειπτικού σχήματος ικανού βάθους. Στο βόρειο τμήμα του διατηρούνται τοίχοι σε ύψος 1,50μ., ενώ το πάχος τους στη δυτική πλευρά φθάνει το 1μ. Η τοιχοποιία του κτίσματος αποτελείται από αργολιθοδομή, συνδετικό κονίαμα και ελάχιστα θραύσματα πλίνθων.
Πιθανολογείται ότι λειτουργούσε ως μεμονωμένη αμυντική μονάδα, ένα είδος παρατηρητηρίου, αφού βρίσκεται στο σημείο του λόφου με τη μεγαλύτερη δυνατότητα οπτικής εποπτείας.
Η χρονολόγησή του είναι δυσχερής λόγω έλλειψης στοιχείων, θα μπορούσε όμως να τοποθετηθεί στους μεσαιωνικούς χρόνους κ.ε.
Δυτικότερα του κτίσματος εντοπίστηκαν σποραδικά θεμέλια τοίχων από ημίεργους λίθους, χωρίς τη χρήση συνδετικού κονιάματος.

Πηγές