Διάσπαρτα κατάλοιπα μιας οχύρωσης σε ένα βραχώδες ύψωμα στη δυτική πλευρά της Πάρνηθας.

Η χρονολόγησή της είναι αβέβαιη αλλά είναι μάλλον αρχαία κατασκευή που ίσως χρησιμοποιήθηκε και κατά το Μεσαίωνα.

Τοποθεσία & Στρατηγική Σημασία

Το φρούριο του Κορυνού βρίσκεται στα ανατολικά της Οινόης Δυτικής Αττικής (πρώην «Μάζι») νότια από το χωριό Πράσινο Βοιωτίας (πρώην «Καβάσιλα») και σχετικά κοντά, προς νότον, στο σημαντικό αρχαίο Αθηναϊκό φρούριο Πάνακτον.

Το ύψωμα δεσπόζει στο δρόμο που οδηγεί από την πεδιάδα των Σκούρτων (γύρω από τα Δερβινοχώρια στη Βοιωτία) στο Θριάσιο Πεδίο μέσω Πάρνηθας.

Ιστορία

Κατά την αρχαιότητα, στην Πάρνηθα υπήρχαν πολυάριθμα φρούρια, καθώς το βουνό αποτελούσε το φυσικό σύνορο της πόλης των Αθηνών με τους γείτονές της στα βορειοδυτικά. Το πιο γνωστά από αυτά τα αρχαία φρούρια ήταν το φρούριο της Φυλής και το Πάνακτον.

Το φρούριο Κορυνού πάντως δεν φαίνεται να ανήκει σε αυτήν την ομάδα αρχαίων φρουρίων καθώς η τεχνοτροπία κατασκευής του είναι διαφορετική και πιο πρόχειρη. Εξάλλου είναι πολύ κοντά στο Πάνακτον και η κατασκευή του κατά τους κλασικούς χρόνους θα ήταν περιττή. Εκτός αν είχε κατασκευαστεί στο πλαίσιο κάποιας στρατιωτικής επιχείρησης εναντίον του Πανάκτου, για την προσωρινή στρατοπέδευση των επιτιθεμένων.

Η Εγκυκλοπαίδεια Μείζονος Ελληνισμού το χαρακτηρίζει «Μεσαιωνική οχύρωση» και αυτός είναι ο λόγος που το εν λόγω φρούριο περιλαμβάνεται στον Καστρολόγο. Αν όντως είναι μεσαιωνικό, θα πρέπει να δημιουργήθηκε περί τον 14ο αιώνα όταν στην περιοχή εγκαταστάθηκαν για πρώτη φορά Αρβανίτες με πρωτοβουλία των Καταλανών αρχόντων του Δουκάτου των Αθηνών (και συγκεκριμένα του Ραµόν Ντε Βιλανόβα, από το 1383). Δεδομένου ότι ούτε οι Καταλανοί ούτε εκείνοι οι πρώτοι Αρβανίτες ήταν ιδιαίτερα μερακλήδες στην κατασκευή οχυρώσεων, υπάρχει μια μικρή πιθανότητα το προχειροφτιαγμένο κάστρο Κορυνού να προέρχεται από εκείνη την περίοδο.

Η χρονολόγηση του κάστρου δυσχεραίνεται και από τη παντελή έλλειψη αρχαιολογικών ευρημάτων καθώς και από την απουσία κτισμάτων στο εσωτερικό (π.χ. ναών ή εκκλησιών). Η έλλειψη τέτοιων στοιχείων ενισχύει την άποψη ότι υπήρξε προσωρινή οχύρωση χωρίς μόνιμη φρουρά ή ίσως και απλό καταφύγιο σε περιπτώσεις κινδύνου. Ή ίσως οικοδομήθηκε βιαστικά ενόψει επικείμενης εισβολής.

Το κάστρο Κορυνού έχει χαρακτηριστεί αρχαιολογικός χώρος σύμφωνα με το Φ.Ε.Κ. 26Β/1993. Το σκεπτικό της απόφασης αναφέρει ότι «σώζονται λείψανα περιβόλου από αργούς λίθους, πιθανότατα των υστεροελλαδικών ή πρωτογεωμετρικών χρόνων». Δηλαδή, σύμφωνα με το ΦΕΚ, το φρούριο τοποθετείται χρονικά στα 1000-900 π.Χ. Δεν γνωρίζουμε πού βασίζεται η ασυνήθιστη αυτή χρονολόγηση, αλλά υποθέτουμε ότι έγινε δια της εις άτοπον απαγωγής καθώς δεν υπάρχουν επαρκή στοιχεία για να κατατάξουν το φρούριο σε κάποια άλλη περίοδο. Δεν φαίνεται να είναι ούτε μυκηναϊκό ούτε αρχαίο ούτε βυζαντινό ούτε φράγκικο ούτε τούρκικο.

Δομικά, Αρχιτεκτονικά, Οχυρωματικά Στοιχεία

Τα υπολείμματα του κάστρου εκτείνονται εντός ενός αποσπασματικά σωζόμενου οχυρωματικού περιβόλου με μέγιστες διαστάσεις περίπου 90✖50 μέτρα.

Το τείχος έχει δύο όψεις από αργούς λίθους μεσαίου μεγέθους και γέμισμα από μικρότερους.

Σώζονται τμήματα σε ύψος περί το 1,40μ σε λίγα σημεία φτάνουν μέχρι 2,10μ. Το πάχος του είναι 1,60 έως 1,80 μέτρα.

Όλο το τείχος είναι ξερολιθιά, δηλαδή δεν υπάρχει συνδετικό κονίαμα, πράγμα που σημαίνει ότι πιθανότατα δεν είναι μεσαιωνική κατασκευή.

Η πύλη τοποθετείται στην ανατολική πλευρά, η οποία έχει καταρρεύσει σχεδόν ολοκληρωτικά.

Ολόκληρο το βόρειο μέρος του υψώματος είναι φυσικά προστατευμένο και δεν έχει οχύρωση. Το πιο καλοδιατηρημένο τμήμα του τείχους είναι το δυτικό. Στη νότια πλευρά πρέπει να υπήρχε τείχος που έχει καταρρεύσει. Αυτό συμπεραίνεται από το γεγονός ότι όλη η νότια πλαγιά είναι γεμάτη πέτρες που φαίνεται να έχουν κυλίσει εκεί σε κάποια απόσταση από πιο ψηλά, από το σημείο όπου έπρεπε να βρισκόταν το νότιο τείχος.

Στο ανώτερο σημείο υπάρχει κολονάκι της γεωγραφικής υπηρεσίας στρατού.

Πηγές