Στην κορυφή ενός λόφου με πανοραμική θέα, δυτικά από το Αλάγνι, βρίσκεται ένα μικρό φρούριο της τελευταίας περιόδου της Ενετοκρατίας, κτισμένο κάπου τον 16ο αιώνα ή ίσως στο πρώτο μισό του 17ου αιώνα.

Πρόκειται για ένα συγκρότημα από τρία θολωτά ισόγεια διαμερίσματα, με οχυρωματικό περίβολο. Εξ ου και το όνομα του φρουρίου (από τους χώρους με θόλο). Το αρχικό κτίριο ήταν διώροφο.

Προς το τέλος του 19ου αιώνα, μετά από κάποιες προσθήκες, πιθανόν να χρησίμευσε σαν τούρκικος κουλές, δηλαδή ίσως ήταν ένα από τα πολυάριθμα μικρά οχυρά που χρησιμοποίησαν οι Τούρκοι για να καταπολεμήσουν την Κρητική Επανάσταση του 1866-1869.

Δομικά, Αρχιτεκτονικά, Οχυρωματικά Στοιχεία

Πρόκειται για ένα οχυρωμένο χώρο στην κορυφή λόφου, με χαμηλό οχυρωματικό περίβολο, ενώ στην κορυφή του βραχώδους εξάρματος είναι χτισμένο ένα αρκετά μεγάλο κτίριο.
Ο περίβολος σχηματίζει ένα ορθογώνιο διαστάσεων προς βορρά, είναι χαμηλός σχετικά με άλλες οχυρώσεις και αποτελείται από αργολιθοδομή ενισχυμένος με ένθετους ξεστούς λίθους στις γωνίες που συνδέονται με ισχυρό ασβεστοκονίαμα.
Η κατασκευή του περιβόλου εμφανίζει διαφορετικές φάσεις και αξιολογείται ως επιμελημένη με στοιχεία όπως κεκλιμένη βάση στήριξης και αποστραγγιστικά ανοίγματα

Το κτίριο στην κορυφή είναι ορθογώνιο διαστάσεων 15✖9μ., διώροφο, με θολωτές επιμήκεις οροφές. Το ένα τμήμα του στο ισόγειο διατηρείται σε καλή κατάσταση ενώ η ανατολική του πτέρυγα και ο πάνω όροφος έχουν καταρρεύσει. Η κατασκευή δεν έχει τα χαρακτηριστικά οχυρού γιατί διαθέτει μεγάλα ανοίγματα σε χαμηλό ύψος. Στη βάση του κτιρίου εξωτερικά διακρίνουμε προγενέστερες φάσεις στην κατασκευή.

Η οροφή είναι ψηλή και γενικά η όλη κατασκευή έχει τα χαρακτηριστικά της ενετικής βίλας Τρεβιζάν στην Κίσαµο και της επίσης ενετικής βίλας Εθιάς στη νότια Σητεία. Πρόκειται δηλαδή μάλλον για βενετσιάνικο αρχοντικό.

Η κατασκευή του οχυρού μορφολογικά μας παραπέμπει σε εποχή μεταγενέστερη της Β’ Βυζαντινής. Τμήματα όμως του οχυρωματικού περιβόλου (το μεγαλύτερο μέρος της δυτικής και βόρειας πλευράς) αλλά και στη βάση του κτίσματος, δείχνουν ότι κάποια οχυρωματική κατασκευή προϋπήρχε στο χώρο.

Το σημείο έχει τρεις ιδιαιτερότητες: α) το κυρίως κτίριο μοιάζει περισσότερο με βίλα παρά με οχυρό, β) ο οχυρωματικός περίβολος έχει ασυνήθιστα χαμηλό ύψος, γ) ο χώρος δεν αναφέρεται σε ενετικές πηγές. Αυτά μας κάνουν να υποθέσουμε ότι δεν πρόκειται για κανονικό φρούριο, αλλά για κατοικία με κάπως προσεγμένη οχύρωση και απεριόριστη θέα, ίσως στη θέση παλιότερου βυζαντινού φρουρίου.

Στους πρόποδες του λόφου των Θόλων βρίσκεται ο δίκλιτος ναός των Αγίων Αποστόλων, χτισμένος τον 15ο-16ο αιώνα, με το οικόσημο της ενετικής οικογενείας των Κορνάρων.
Στο ναό υπάρχουν δύο αρκοσόλια, ένα μέσα κι ένα έξω, το οποίο έχει επιγραφή με χρονολογία ΑΧΙΔ (1614).

Πηγές