Ερείπια ενετικής πυργοκατοικίας σε αγροτική περιοχή 2,5 χλμ νοτιοανατολικά από το χωριό Πρεβελιανά Ηρακλείου.

Ιστορία

Δεν γνωρίζουμε κάτι για την ιστορία ούτε για τους ιδιοκτήτες του συγκεκριμένου πύργου. Είναι σίγουρα ενετικός. Πύργοι σαν κι αυτόν είναι συνήθως κατασκευές του 16ου αιώνα, αλλά μπορεί να χτίστηκε και νωρίτερα.

Επί Ενετοκρατίας, αυτού του είδους οι πύργοι σε αγροτικές περιοχές της Κρήτης ήταν κατά κανόνα πυργοκατοικίες. Ανήκαν σε πλούσιους Ενετούς ή Έλληνες γαιοκτήμονες. Ήταν πολυτελείς (για την εποχή) κατοικίες και βίλες, και όχι αμυντικοί πύργοι, είχαν όμως κάποια οχυρωματικά στοιχεία.

Γύρω από τον πύργο υπάρχουν ερείπια άλλων κτισμάτων, κατάλοιπα, ίσως, από κτιριακό συγκρότημα, μέρος του οποίου ήταν ο πύργος. Βορειοανατολικά από τον πύργο, σε απόσταση 100μ., βρίσκεται ξωκλήσι της Παναγίας (φωτο 3).

Ο μόνος ερευνητής που, εξ όσων γνωρίζουμε, έχει ασχοληθεί με το μνημείο αυτό είναι ο Ιταλός αρχαιολόγος Giuseppe Gerola που επισκέφθηκε την περιοχή το 1914. Αποκαλεί τον πύργο vechia torre (παλιόπυργο). Στο βιβλίο του παραθέτει και μία φωτογραφία (φωτο 4) που τον δείχνει σε όχι πολύ χειρότερη κατάσταση από τη σημερινή.
Ο ίδιος μας πληροφορεί ότι το μνημείο βρίσκεται στη θέση Pirghos και έχει εσωτερικές διαστάσεις 4,80✖8,35μ.

Τρία χιλιόμετρα προς νότο υπάρχει μια παρόμοια πυργοκατοικία, σε παρόμοια τοποθεσία και με παρόμοια ερείπια τριγύρω (ακόμα και με εκκλησάκι παραδίπλα). Πρόκειται για τον Πύργο Καβάλου. Ο Πύργος Πρεβελιανών πάντως, είναι αρκετά μικρότερος.

Ο Gerola παρουσιάζει αμφότερους τους πύργους να ανήκουν –επί Ενετοκρατίας– στην Castellania di Mirabellο.

Πηγές