Μεσαιωνικός οικισμός με αρχαία οχύρωση. Βρίσκεται στο ύψωμα «Παλαιόκαστρο» σε απόσταση τριών χιλιομέτρων βορειοανατολικά από το χωριό Σέρβος ή Σέρβου της Γορτυνίας.

Πρόκειται για σχετικά εκτεταμένο οικισμό με περίβολο ο οποίος διασώζεται σε χαμηλό ύψος και σε λιθοσωρούς. Δεν έχει μελετηθεί ποτέ εξ όσων γνωρίζουμε. Ίσως να κρύβει ενδιαφέροντα ευρήματα.

Ιστορία

Η οχύρωση υπήρχε ήδη από την αρχαιότητα και αποτελούσε τμήμα ενός μεγαλύτερου αμυντικού συστήματος που ήλεγχε τον αρχαίο δρόμο που περνούσε από την Ηραία και ένωνε την Ολυμπία με το εσωτερικό της Αρκαδίας.

Η θέση οχυρώθηκε από την Ελληνιστική περίοδο, πιθανώς στο τέλος του 4ου αι. π.Χ. ή στις αρχές του 3ου αι. π.Χ. Αν και δεν υπάρχουν ιστορικές αναφορές, επιφανειακά ευρήματα στην ευρύτερη περιοχή φανερώνουν μια διαχρονική κατοίκηση στο χώρο.

Από την έκταση του χώρου εντός του περιβόλου είναι προφανές ότι δεν πρόκειται απλά για φρούριο. Πρόκειται για πόλισμα που δεν έχει ταυτοποιηθεί με κάποια γνωστή από τις πηγές πόλη, καθώς όπως προαναφέρθηκε, δεν έχει ερευνηθεί.

Η πιο παλιά ιστορική αναφορά για το κάστρο υπάρχει από την περίοδο της φραγκοκρατίας, στο Χρονικό του Μορέως. Την εποχή αυτή, κατά τα έτη 1263-1264, στην ευρύτερη περιοχή του Αλφειού σημειώθηκαν συγκρούσεις μεταξύ Φράγκων και Βυζαντινών του Δεσποτάτου του Μυστρά, με πιο σημαντική τη μάχη της Πρινίτσας. Λίγο πριν αυτήν τη μάχη, όπως μας πληροφορεί το Χρονικό του Μορέως (στ. 4859, 5205), οι Φράγκοι στάθμευσαν στα Σέρβια. Τα Σέρβια του Χρονικού δεν επανεμφανίζονται σε άλλο κείμενο και ταυτίζονται με τον Σέρβο, αν και αυτό δεν είναι απολύτως σίγουρο.

Η ονομασία Σέρβου (Servù) υπάρχει και στον κατάλογο της ενετικής απογραφής του Grimani του 1700.

Κατά την Τουρκοκρατία ο οικισμός ανήκε στο βιλαέτι της Καρύταινας. Ωστόσο, το ίδιο το κάστρο φαίνεται πως είχε εγκαταλειφθεί από την αρχή αυτής της περιόδου και σταδιακά το υλικό του χρησιμοποιήθηκε από τους ντόπιους για να κτίσουν τα σπίτια τους στο σημερινό χωριό.

Δομικά, Αρχιτεκτονικά, Οχυρωματικά Στοιχεία

Το σχήμα του κάστρου διαγράφεται ευκρινώς από τα ερείπια των τειχών του που κείνται σε λιθοσωρούς σχεδόν σε όλο το μήκος της αρχικής περιμέτρου. Το σχήμα του είναι εξάπλευρο με άνισες πλευρές και προσαρμόζεται στη μορφολογία του εδάφους .

Η δορυφορική εικόνα δείχνει ότι ο περίβολος έχει περίμετρο περίπου 600 μέτρα και περικλείει επιφάνεια 19 στρεμμάτων. Επιπλέον υπάρχουν και κατασκευές εκτός περιβόλου.

Στις γωνίες της ΒΑ πλευράς το πάχος του τείχους αυξάνεται σημαντικά, περίπου στο διπλάσιο, δημιουργώντας υπόνοιες ότι ίσως να υπήρχαν εκεί πύργοι, οι οποίοι προστέθηκαν μεταγενέστερα από την αρχική κατασκευή.

Η είσοδός του πιθανώς βρισκόταν στη δυτική πιο ομαλή πλευρά, σε ένα κενό μεταξύ της ΒΔ και ΝΔ πλευράς. Η κατασκευή των τειχών είναι άτεχνη και όχι ιδιαίτερα επιμελημένη, και ως επί το πλείστον πρόκειται για ογκώδεις ξερολιθιές. Όμως στο βόρειο τμήμα του κάστρου η κατασκευή είναι πιο προσεγμένη και περιλαμβάνει κατεργασμένους ογκόλιθους χωρίς κονίαμα.

Πηγές