Υστεροβυζαντινός πύργος λίγο πιο χαμηλά από το κάστρο της Καρύταινας, στον ίδιο λόφο αλλά εκτός των τειχών και χτισμένος ανεξάρτητα και πολύ αργότερα από το κάστρο. Οπότε τον παρουσιάζουμε ξεχωριστά.

Ιστορία

Το κάστρο της Καρύταινας χτίστηκε στα μέσα του 13ου αιώνα από τον Φράγκο βαρώνο της Καρύταινας Γοδεφρείδο ντε Μπρυγιέρ (Geoffrey de Bruyeres ή de Briel). Ήταν ένα από τα σπουδαία κάστρα του φραγκοκρατούμενου Μοριά, αλλά το 1320 ο φρούραρχος του κάστρου δωροδοκήθηκε από τον Βυζαντινό πρωτοστράτορα Μορέως (και άρχοντα του Μυστρά) Ανδρόνικο Ασάνη Παλαιολόγο και η Καρύταινα κατελήφθη από τους Βυζαντινούς.

Από τότε η Καρύταινα και μέχρι την κατάκτησή της από τους Τούρκους, το 1460, ανήκε στο Δεσποτάτο του Μυστρά.

Δεν είναι γνωστές πολλές λεπτομέρειες για την υστεροβυζαντινή περίοδο της ιστορίας της Καρύταινας. Είναι φανερό πάντως ότι η πόλη εξακολούθησε να είναι σημαντική και αναπτύχθηκε μια εύπορη τάξη με κτήματα και πυργόσπιτα.

Ένα από αυτά τα πυργόσπιτα είναι αυτός ο πύργος, του Ματζουρανόγιαννη, που αν κρίνουμε από την προνομιούχα θέση του και την κατασκευή του, πρέπει να ήταν από τα πιο επιβλητικά κτίρια της υστεροβυζαντινής Καρύταινας.
Πάντως δεν είναι γνωστό ποιος ήταν ο Ματζουρανόγιαννης ούτε πότε έζησε.

Δομικά, Αρχιτεκτονικά, Οχυρωματικά Στοιχεία

Ο πύργος έχει εξωτερικές διαστάσεις 8,20μ✖8,80μ. Παρατηρούμε τρεις οικοδομικές φάσεις. Έχει δεχθεί δηλαδή κατά καιρούς αλλαγές και τουλάχιστον τρεις τροποποιήσεις. Σήμερα έχει δύο ορόφους αλλά πιθανό παλιότερα να υπήρχε και τρίτος.

Κρίνοντας από τον κεραμοπλαστικό διάκοσμο της θύρας που μοιάζει με τον διάκοσμο του ναού του Αγίου Αθανασίου στο Λεοντάρι, ο οποίος είναι κοσμημένος με τοιχογραφίες του τρίτου τετάρτου του 14ου αιώνα, θα μπορούσε η κύρια κατασκευαστική φάση του πύργου να τοποθετηθεί κάπου μετά τα μέσα του 14ου αιώνα. Δεν αποκλείεται πάντως να είναι κατά τι νεώτερος (το πολύ αρχές 15ου αιώνα).

Η είσοδος είναι υπερυψωμένη και βρίσκεται στον πρώτο όροφο, στη βορειοανατολική πλευρά στηριγμένη σε ένα περίτεχνα διακοσμημένο ανακουφιστικό τόξο. Το άτεχνο άνοιγμα που παρατηρούμε σήμερα στη βάση του πύργου δεν ήταν η κανονική είσοδος αλλά μια τρύπα που δημιουργήθηκε πολύ αργότερα, ίσως όταν το κτίριο έπαψε να χρησιμεύει λόγω παλαιότητας για αρχοντική κατοικία.

Στο ισόγειο, που δεν είχε ανοίγματα, υπήρχαν δύο χώροι: ο πρώτος είναι μια θολωτή δεξαμενή (κινστέρνα) και ο δεύτερος είναι αποθηκευτικός χώρος. Ο κύριος χώρος κατοικίας βρισκόταν στην ανώτερη στάθμη. Ο χώρος αυτός είναι ενιαίος και έχει θολωτή οροφή. Οι τοίχοι της αίθουσας έχουν αψιδωτές εσοχές. Στον δυτικό τοίχο ήταν το τζάκι. Μια κτιστή σκάλα οδηγούσε στον επάνω όροφο.

Πηγές