Οχύρωση και κατάλοιπα Βυζαντινού οικισμού στην κορυφή του λόφου που βρίσκεται στο δυτικό σκέλος, στη νότια πλευρά, της νησίδας Ρόμβη στον Αργολικό κόλπο.

Ιστορία

Η Ρόμβη είναι ακατοίκητο νησί με έκταση 1,6 τ.χλμ (1600 στρέμματα) απέναντι από το Τολό στην Αργολίδα. Πολύ κοντά προς νότο βρίσκεται μια άλλη ακατοίκητη νησίδα, το Δασκαλιό.

Τον Μεσαίωνα, κατά τη Βυζαντινή περίοδο, το νησί κατοικήθηκε. Η αιτία της δημιουργίας του οικισμού στη Ρόμβη ήταν οι επιδρομές των Σλάβων στο τέλος του 6ου με αρχές του 7ου αιώνα, εξαιτίας των οποίων οι αστικοί πληθυσμοί της Πελοποννήσου αναζητούσαν καταφύγιο σε ασφαλέστερα σημεία.

Στο μεσαιωνικό κείμενο Χρονικό της Μονεμβασίας, που βρέθηκε στη μονή Ιβήρων στο Άγιο Όρος, αναφέρεται πως όταν άρχισαν οι επιδρομές των Σλάβων, οι κάτοικοι του Άργους με επικεφαλής τον μητροπολίτη κατέφυγαν στο κοντινό νησί Ορόβη (που πιθανότατα ταυτίζεται με τη Ρόμβη).

Στη Ρόμβη και στο Δασκαλιό βρέθηκαν βυζαντινές μολυβδοσφραγίδες που ανήκαν σε αξιωματούχους του κράτους και της εκκλησίας (5 στη Ρόμβη και 4 στο Δασκαλιό). Χρονολογούνται από τον 6ο μέχρι και τον 8ο αιώνα. Πρόκειται για πολύ σημαντικά ευρήματα που δείχνουν ότι ο οικισμός είχε διάρκεια και ανάπτυξη, και δεν ήταν απλά ένα ευκαιριακό καταφύγιο. Έχουν βρεθεί επίσης ένα χάλκινο νόμισμα του αυτοκράτορα Κωνσταντίνου Ε’ του Κοπρώνυμου (περί τα μέσα του 8ου αιώνα) και ένα του Νικηφόρου Α’ του Λογοθέτη (αρχές 9ου αιώνα).

Στην Ορόβη υπήρξε επίσης επισκοπή που δημιουργήθηκε μεταξύ 735 και 755, αλλά δεν μακροημέρευσε καθώς έπαψε να υφίσταται εντός του 8ου αιώνα (πιθανότατα λόγω πληθυσμιακής μείωσης).

Ανακεφαλαιώνοντας, με βάση αυτά τα στοιχεία, μπορούμε να σκιαγραφήσουμε την ιστορία του οχυρωμένου οικισμού ως εξής: Προς το τέλος του 6ου με αρχές του 7ου αιώνα έφτασαν οι πρώτοι κάτοικοι και τότε πρέπει να κτίστηκε μια πρώτη υποτυπώδης οχύρωση. Καθώς ο Σλάβοι δεν έφευγαν, η κατοίκηση στο σημείο συνεχίστηκε για αρκετό καιρό, δεδομένου μάλιστα ότι ενέσκηψαν αργότερα και άλλοι επιδρομείς (Σαρακηνοί, Άβαροι κλπ). Το απόγειο της ανάπτυξης του οικισμού σημειώθηκε τον 8ο αιώνα. Αργότερα άρχισε να παρακμάζει, ίσως επειδή οι ληστρικές επιδρομές μειώθηκαν. Σταδιακά ο οικισμός εγκαταλείφθηκε, αλλά είναι εξαιρετικά πιθανό να χρησίμευσε ξανά σαν καταφύγιο του πληθυσμού σε μεταγενέστερες δύσκολες καταστάσεις.

Το1686, κατά τον έκτο Ενετουρκικό πόλεμο, στον κόλπο της Ρόμβης αγκυροβόλησε ο βενετσιάνικος στόλος του Φρατζέσκο Μοροζίνι πριν επιτεθεί και καταλάβει το Ναύπλιο. Ο βενετσιάνος συγγραφέας Nicola Beregani στη σύντομη αναφορά του σε αυτό το περιστατικό αποκαλεί τον όρμο porto di Rogdi.

Κατά την Β’ Ενετοκρατία (1686-1715) οι Ενετοί δεν χρησιμοποίησαν τη βυζαντινή οχύρωση. Υπάρχει η πληροφορία(στο διαδίκτυο) ότι χρησιμοποίησαν τη Ρόμβη σαν ναύσταθμο και κατασκεύασαν δική τους οχύρωση. Αυτό δεν αποκλείεται, καθώς ο όρμος είναι ένα καλά προστατευμένο αγκυροβόλιο. Όμως εξ όσων γνωρίζουμε δεν διασώζονται ενετικές οχυρώσεις στο νησί, ενώ αντίθετα υπάρχουν κατάλοιπα ενετικού φρουρίου στο διπλανό νησάκι, το Δασκαλιό.

Δομικά, Αρχιτεκτονικά, Οχυρωματικά Στοιχεία

Δορυφορικά φαίνεται πως ο οικισμός ήταν σχετικά εκτεταμένος. Η περίμετρος της οχύρωσης είναι περί τα 550 μέτρα που περικλείουν μια έκταση 15 στρεμμάτων.

O οχυρωματικός περίβολος είναι προσαρμοσμένος στη μορφολογία του εδάφους. Αποτελείται από ένα εξωτερικό τείχος και μια ακρόπολη στο εσωτερικό. Εντός των τειχών σώζονται ερείπια μιας κινστέρνας, και ενός ναού στην κορυφή του λόφου.

Πηγές