Η Καρυά είναι ένα γραφικό και όμορφο ορεινό χωριό της Αργολίδας, σε υψόμετρο 680 μέτρα, 20 μόλις χιλιόμετρα από το Άργος.

Από την Καρυά ξεκινάει ένας ορεινός δρόμος που οδηγεί στη Νεστάνη Αρκαδίας μέσα από το Αρτεμίσιο. Επάνω σε αυτόν το δρόμο λίγα χιλιόμετρα μετά το χωριό και σε υψόμετρο 900 μέτρα περίπου υπάρχει η παλιά μονή της Παναγιάς της Καρυάς που λειτουργούσε σαν μοναστήρι μέχρι τα μέσα του 20ου αιώνα. Σήμερα εκεί υπάρχει σταυρόσχημος ναός που αντικατέστησε βυζαντινό ναό του 14ου αιώνα που είχε κτιστεί στα ερείπια αρχαίου ιερού της Αρτέμιδος.

Πάνω από το μοναστήρι της Παναγίας, σε βραχώδες ύψωμα βρίσκεται το Κάστρο της Καρυάς, το οποίο από τους ντόπιους ονομάζεται και «Καστράκι» ή «Βενετσιάνικο κάστρο».

Πρόκειται για μικρό κάστρο σε ερειπιώδη κατάσταση, με κτίσματα που ανήκουν σε διαφορετικές περιόδους. Από το σημείο αυτό η θέα είναι υπέροχη προς τον αργολικό κάμπο, το κάστρο του Άργους και τον αυχένα Αρτεμισίου-Ξηρομερίου.

Ιστορία

Η ιστορία του κάστρου δεν είναι γνωστή. Υπάρχουν όμως ίχνη κτισμάτων από την αρχαιότητα, τη βυζαντινή και την υστεροβυζαντινη περίοδο, μέχρι την πρώτη περίοδο της Ενετοκρατίας.

Από τα οικοδομικά στοιχεία εντός του κάστρου φαίνεται ότι στην κορυφή υπήρχε αρχαία φρυκτωρία. Ένα από τα κτίσματα είναι παρόμοιο με κτίσμα στον γειτονικό Γουλά Νεστάνης που είναι υστεροβυζαντινός. Τέλος τα θεμέλια ενός κυκλικού πύργου και η πρόχειρη ξηρολιθοδομή του τείχους παραπέμπουν σε φράγκικη κατασκευή του τέλους του 14ου αιώνα.

Την εποχή αυτή -το τέλος του 14ου αιώνα- οι «Φράγκοι» στην Αργολίδα ήταν Ενετοί. Η Βενετία είχε εγκρίνει την κατάληψη της Αργολίδας από τον Πέτρο Κορνάρο (Ενετό από το Ναύπλιο) ο οποίος υφάρπαξε την περιοχή από τους άλλους «Φράγκους» που την κατείχαν ως τότε, τους Καταλανούς του παραπαίοντος Δουκάτου των Αθηνών. Επομένως ο χαρακτηρισμός «Βενετσιάνικο κάστρο» που φαίνεται καταρχήν υπερβολικός (οι Ενετοί δεν έκτιζαν κάστρα στα βουνά και μάλιστα με ξηρολιθοδομή) είναι τελικά ακριβής.

Παρατήρηση: Οι «Ενετοί» σε αυτήν την πρώιμη περίοδο δεν ανήκουν στην ίδια κατηγορία με τους Ενετούς που κατασκεύασαν αργότερα τα διάφορα μεγαλόπρεπα και ισχυρά κάστρα σε όλην την Ελλάδα. Εδώ πρόκειται απλά για Φράγκους -με την ευρύτερη έννοια- που είχαν τις ευλογίες της Γαληνοτάτης Δημοκρατίας.

Δομικά, Αρχιτεκτονικά, Οχυρωματικά Στοιχεία

Στην επίπεδη κορυφή του βραχώδους υψώματος μια σειρά από ευμεγέθεις λίθους χωρίς συνδετικό κονίαμα διαγράφουν αρχαίο κτίσμα διαστάσεων 6,0x4,70μ. Σε παρακείμενη πλατιά οριζόντια επιφάνεια ενός βράχου υπάρχει σφαιρική κοιλότητα, πού έχει διάμετρο 1,20μ. και βάθος 0,30μ. στο κέντρο. Συμπεραίνεται ότι εδώ υπήρχε κατά την αρχαιότητα φρυκτωρία των Αργείων.

Δίπλα σε αυτό το αρχαίο κτίσμα υπάρχει άλλο, νεώτερο, διαστάσεων 6,0x4,30μ με δίκλινη στέγη. Εδώ έγινε χρήση ασβεστοκονιάματος. Από το κτίριο αυτό σώζονται ακόμα οι δύο τοίχοι, ενώ οι άλλοι έχουν καταρρεύσει από το βάρος της στέγης. Παρόμοιο κτίσμα διαστάσεων 6,50x4,30μ. υπάρχει στη θέση Βίγλα του Γουλά Νεστάνης (Τσιπιανών). Και τα δύο κτίσματα είναι της υστεροβυζαντινής περιόδου.

Στους δυτικούς πρόποδες του βράχου υπάρχει ξηρολιθοδομή πάχους 0,80μ που ήταν τα θεμέλια κυκλικού πύργου εξωτερικής διαμέτρου 2,50μ. Ο πύργος ήταν μάλλον παρατηρητήριο και βίγλα από τη φράγκικη περίοδο του κάστρου.

Πηγές