Ερείπια οχύρωσης στην βουνοκορφή «Παλιόκαστρο», παραφυάδα του Λυκείου όρους, πάνω από το χωριό Καπαρέλλι της Αργολίδας.

Κρίνοντας από τη χωροθέτηση των σωζόμενων τειχών, το κάστρο κατελάμβανε μια έκταση περί τα 32 στρέμματα εντός μιας περιμέτρου που ξεπερνούσε τα 700 μέτρα. Ήταν δηλαδή αρκετά μεγάλο, πράγμα που σημαίνει ότι μάλλον προστάτευε οικισμό. Το τείχος της νότιας πλευράς είναι αρκετά εμφανές σε μήκος 200 περίπου μέτρων και ύψος μέχρι δύο μέτρα, κατασκευασμένο από ημικατεργασμένους λίθους χωρίς συνδετικό κονίαμα.

Τείχος υπάρχει και στη δυτική πλευρά όπου όμως είναι δυσδιάκριτο και δυσπρόσιτο λόγω της βλάστησης. Η βόρεια και ανατολική μεριά είναι πιο απόκρημνες και δεν έχουν οχύρωση.

Δεν υπάρχουν καθόλου βιβλιογραφικές αναφορές για αυτή την οχύρωση, επομένως δεν έχουμε πληροφορίες για την ιστορία της ούτε μπορούμε να προσδιορίσουμε με βεβαιότητα τη χρονολογία κατασκευής της.

Το είδος της τοιχοποιίας δεν παραπέμπει σε αρχαίο κάστρο, αλλά μοιάζει να ανήκει σε μεταγενέστερη εποχή. Η άποψη αυτή ενισχύεται από το γεγονός ότι δεν αναφέρεται κάποιο αταύτιστο αρχαίο πόλισμα γύρω από αυτό το σημείο, ενώ η περίπτωση να ήταν απλά κάποιο στρατιωτικό φρούριο μάλλον πρέπει να αποκλειστεί λόγω μεγάλης έκτασης.
Πιθανόν να πρόκειται για το τείχος οικισμού της μεσοβυζαντινής περιόδου, κατάλοιπο κάποιας ταραγμένης περιόδου που ο πληθυσμός προσπαθούσε να βρει καταφύγιο σε βουνά της ενδοχώρας (π.χ. κάθοδος των Σλάβων τον 7ο αιώνα κ.λπ.).
Η εκ πρώτης όψεως απουσία κτισμάτων στο εσωτερικό δείχνει ότι πιθανόν να ήταν κάστρο-καταφύγιο και όχι μόνιμος οικισμός (η μεγάλη έκταση σε τέτοιες περιπτώσεις είχε τη σκοπιμότητα προστασίας και των κοπαδιών). Όπως και να ‘χει το κάστρο έπαψε να χρησιμοποιείται πολύ πριν τη Φραγκοκρατία.

Πάντως όλα αυτά είναι υποθέσεις. Η χρονολόγηση του κάστρου μπορεί να προσεγγιστεί με αξιόπιστο τρόπο μόνο μετά από έρευνα και μελέτη του χώρου, κάτι που εξ όσων γνωρίζουμε δεν έχει γίνει ποτέ.

Απέναντι από το Παλιόκαστρο, στη ράχη του όρους Ξεροβούνι ή Τσούγκα νοτιοανατολικά από το Καπαρέλλι υπάρχει το Αρμενόκαστρο (37°39'50.0"N 22°31'27.0"E) όπου σύμφωνα με κάποιες τοπικές ιστοσελίδες υπήρχε ένα άλλο κάστρο που προστάτευε την περιοχή.
Παρά την ονομασία του όμως στο Αρμενόκαστρο δεν υπάρχουν ίχνη οχύρωσης. Το μέρος είναι κακοτράχαλο και μπορούσε να προσφέρει εξαιρετική προστασία λόγω των απόκρημνων βράχων και της πολύ δύσκολης πρόσβασης. Υπάρχει ακόμα μια εντυπωσιακή σπηλιά με μια κτιστή στέρνα (όλα αυτά περιγράφονται παραστατικά στο blog του Αμφιτρείδη).
Όλα δείχνουν ότι το Αρμενόκαστρο ήταν μια τοποθεσία που είχε χρησιμοποιηθεί σε δύσκολες εποχές κατά το παρελθόν σαν προστατευμένος οικισμός και καταφύγιο, αλλά, αντίθετα με το Παλιόκαστρο απέναντι, δεν φαίνεται να υπήρξε ποτέ κανονικό κάστρο.

H θέση του Παλιόκαστρου Καπαρελλίου:

ΜΕ ΚΟΚΚΙΝΟ ΦΑΙΝΕΤΑΙ ΤΟ ΣΩΖΟΜΕΝΟ ΝΟΤΙΟ ΤΕΙΧΟΣ ΚΑΙ ΜΕ ΚΙΤΡΙΝΟ ΤΟ ΥΠΟΛΟΙΠΟ ΜΕΡΟΣ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟΥ..ΤΟ ΜΠΛΕ ΚΥΚΛΑΚΙ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΣΗΜΕΙΟ ΠΟΥ ΑΦΗΝΟΥΜΕ ΤΟ ΟΧΗΜΑ.

Πηγές