Ερείπια αρχαίου πύργου που χρησιμοποιήθηκε και κατά το Μεσαίωνα και που χαρακτηρίζεται λόγω θέσης και ευρημάτων ως φυλάκιο ή φρυκτωρία. Βρίσκεται σε χαμηλό βραχώδες έξαρμα δίπλα στο δρόμο που οδηγεί στο Κεφαλόβρυσο Αργολίδος του οποίου η παλιά ονομασία, πριν το 1927, ήταν Άνω Μπέλεσι.

Κοντά στον πύργο βρίσκεται παρεκκλήσι του Αγίου Δημητρίου και γι’ αυτό μερικές φορές αναφέρεται και ως «πυργάκι Αγίου Δημητρίου».

Τοποθεσία & Στρατηγική Σημασία

Το σημείο είναι σε μεγάλο υψόμετρο, τριγυρισμένο από βουνά, στον αυχένα Μελιδονίου-Αρμενιάς (ονόματα κορυφών περί το Λύρκειο όρος). Το οχυρό πρέπει να ήταν εξάρτημα και προπύργιο κάποιου ισχυρού κάστρου της περιοχής, ίσως του κάστρου Αλέας.

Ο βασικός λόγος ύπαρξης του πύργου σε εκείνο το σημείο ήταν μάλλον η επιτήρηση του συνόρου μεταξύ των Φράγκικων περιοχών και της επικράτειας του Δεσποτάτου του Μυστρά και η έγκαιρη ειδοποίηση για τις κινήσεις του εχθρού.

Ιστορία

Το φυλάκιο-φρυκτωρία θεμελιώνεται πάνω σε αρχαίο κτίσμα από ισόδομη λιθοδομή αποτελούμενη από λαξευτούς λίθους. Περιμετρικά του βράχου έχει κατασκευαστεί κατά τον Μεσαίωνα αναλημματικός τοίχος.

Λίγα μέτρα πιο δυτικά υπάρχει ένας βράχος στον οποίο έχει λαξευτεί μια τρύπα βάθους 0.80μ και διαμέτρου περίπου 5 μέτρων. Η τρύπα αυτή γέμιζε με κάποια εύφλεκτη ύλη (συνήθως απόβλητα επεξεργασίας λαδιού) για το άναμμα πυράς τη νύχτα ή δημιουργία καπνού την ημέρα.

Επάνω στα αρχαία θεμέλια της φρυκτωρίας οι κάτοικοι του Κεφαλόβρυσου παλιά επιχείρησαν με ξηρολιθοδομή την ανέγερση του ναού του Αγίου Δημητρίου. Η προσπάθεια αυτή (τα ίχνη της οποίας είναι ορατά) εγκαταλείφθηκε, και ο ναός κτίστηκε λίγο πιο κάτω, στη θέση όπου είναι σήμερα.

Ο ερευνητής I.Πέππας ταυτίζει το πυργάκι με τον πύργο που βρισκόταν στην tojere della Fiumara (χαράδρα της Φιούμαρα) που αναφέρεται σε έγγραφο (privileggio) του 1376 με την υπογραφή του Γκυ ντ’ Ανγκέν (Guy d'Enghien ή Gui d’ Anguiano) άρχοντα του Ναυπλίου (1355-1376). O ίδιος θεωρεί ότι ο πύργος ήταν φράγκικο συνοριακό φυλάκιο μεταξύ της περιοχής του Δεσποτάτου του Μυστρά και των Φράγκων του Ναυπλίου. Ελλείψει άλλων πληροφοριών θα υιοθετήσουμε αυτήν την υπόθεση παρόλο που δεν τεκμηριώνεται ικανοποιητικά.

Την εποχή εκείνη, την περιοχή διαφέντευε η οικογένεια ντ’Ανγκέν που ήταν κληρονόμοι του Δουκάτου των Αθηνών που το είχαν χάσει από τους Καταλανούς και είχαν περιοριστεί στο φέουδο Ναυπλίου-Άργους ως υποτελείς του Πριγκιπάτου της Αχαΐας. Σε αυτό το ιστορικό πλαίσιο μπορούμε να υποθέσουμε ότι ο πύργος ήταν ενεργός από τις πρώτες δεκαετίες του 14ου αιώνα μέχρι, πιθανώς, το 1388 όταν οι Βυζαντινοί του Μυστρά κατέλαβαν την περιοχή.

Πηγές