Κυλινδρική βίγλα στα βράχια της ακτής ανατολικά από τη Λούτσα της παραλίας Φοινικούντας.

Ιστορία

Δεν υπάρχουν πληροφορίες για τη χρονολόγηση της βίγλας.

Η βίγλα έχει οπτική επαφή με το κάστρο της Μεθώνης και προφανώς ήταν μέρος του αμυντικού συστήματος του κάστρου χρησιμεύοντας σαν παρατηρητήριο προς τα ανατολικά και σαν ένας από τους ενδιάμεσους σταθμούς επικοινωνίας (με οπτικά σήματα) μεταξύ Μεθώνης και Κορώνης.

Το δίκτυο επικοινωνίας / παρατήρησης μεταξύ των δύο μεγάλων κάστρων της Μεσσηνιακής χερσονήσου πρέπει να περιλάμβανε και άλλες βίγλες. Από αυτές σώζονται η εν λόγω βίγλα στη Φοινικούντα και η βίγλα στην παραλία του Αγίου Γεωργίου.

Η χερσόνησος της Πυλίας ανήκε στους Ενετούς από το το 1209 μέχρι το 1500. Στο διάστημα αυτό έχτισαν τα κάστρα της Μεθώνης και της Κορώνης στη θέση προϋπαρχόντων βυζαντινών οχυρωμένων πόλεων. Στη συνέχεια ήρθαν οι Τούρκοι. Οι Ενετοί επανέκαμψαν για ένα μικρό διάστημα στα τέλη του 17ου αιώνα και αφού είχε μεσολαβήσει ένα προηγούμενο διάλειμμα της Τουρκική κατοχής, όταν μια πολυεθνική στρατιωτική δύναμη με επικεφαλής τον Γενοβέζο ναύαρχο Αντρέα Ντόρια κατέλαβε το 1532 την περιοχή για να τη χάσει σύντομα, το 1534.

Θα θεωρήσουμε, ελλείψει άλλων στοιχείων, ότι η βίγλα είναι ενετική του 13ου ή του 14ου αιώνα, αλλά με πολλές επιφυλάξεις.

Το περίεργο με το κτίσμα αυτό είναι ότι δεν μοιάζει με άλλες ενετικές βίγλες (π.χ. της Κρήτης ή των Κυθήρων) που συνήθως ήταν πιο κοντές και με κωνοειδή μορφή. Μοιάζει περισσότερο με τις Γενοβέζικες βίγλες της Χίου, αλλά και με τον πύργο του Κρητικού στη Ρόδο (που επίσης είναι παράταιρο κτίσμα για τα Δωδεκάνησα).

Επίσης πρέπει να επισημάνουμε ότι η ποιότητα κατασκευής είναι κατώτερη ή, εν πάση περιπτώσει, διαφορετική από άλλες ενετικές οχυρωματικές κατασκευές. Ένα πρόσθετο στοιχείο είναι ότι η τοιχοποιία δεν φαίνεται να είναι προσαρμοσμένη σε άμυνα εναντίον πυροβόλων όπλων, γεγονός που την τοποθετεί χρονικά πριν τον 16ο αιώνα.

Δεν αποκλείεται η βίγλα να προϋπήρχε από την Μεσοβυζαντινή περίοδο, δηλαδή πριν τον 13ο αιώνα, αλλά και πάλι θα ήταν ιδιαίτερη περίπτωση, καθώς δεν σώζεται πουθενά στην Ελλάδα Βυζαντινό καμινοβίγλιον σε τόσο μεγάλο ύψος. Οθωμανική αποκλείεται να είναι (οι Τούρκοι δεν συνήθιζαν να χτίζουν βίγλες και φρυκτωρίες), ενώ μοιάζει απίθανο να χτίστηκε στο σύντομο διάστημα μεταξύ 1532-1534 που την Μεσσηνία κατείχε ένα πολυεθνικό συνονθύλευμα από Γενοβέζους, Ιωαννίτες Ιππότες, Ισπανούς κ.ά. (αν και μορφολογικά θα ταίριαζε).

Οπότε, όπως προαναφέρθηκε, η βίγλα είναι εν τέλει μάλλον ενετική χωρίς αυτό να είναι πολύ σίγουρο.

Δομικά, Αρχιτεκτονικά, Οχυρωματικά Στοιχεία

Η βίγλα σώζεται σε σχετικά καλή κατάσταση. Πρόκειται για κυκλικό κτίσμα με εξωτερική διάμετρο 5.00μ και συνολικό ύψος 8.60 περίπου μέτρα.

Η τοιχοποιία αποτελείται από αργολιθοδομή με συνδετικό ασβεστοκονίαμα και με παρέμβλητη χρήση βησσάλων (είδος μεγάλων τούβλων).

Διαθέτει πεπλατυσμένη βάση με διάμετρο 5.30μ και θεμελιώνεται πάνω στον βράχο. Περιλαμβάνει ισόγειο χώρο και έναν όροφο που διαμορφώνει ξύλινο δάπεδο από το οποίο σώζονται μονάχα οι οπές των ξύλινων δοκών εντός της τοιχοποιίας. Η κάλυψη γίνεται με οριζόντιο ξύλινο δώμα το οποίο επίσης δεν σώζεται ενώ περιβάλλεται από ορθογώνιες επάλξεις, από τις οποίες διασώζονται μόνο ορισμένες.

Το πάχος του τοίχου είναι σχεδόν 0.90μ και διαμορφώνεται με μεγαλύτερους λίθους στην εξωτερική και εσωτερική παρειά και μικρότερους στο εσωτερικό. Στο εξωτερικό και το εσωτερικό παρατηρείται επιπλέον η αμελής τοποθέτησή κεράμων που ανά διαστήματα διαμορφώνουν οριζόντιες ζώνες καθ΄ ύψος.

Πηγές