Εγκαταλελειμμένος πύργος σε οικόπεδο ιδιώτη πάνω στον (στενό) κεντρικό δρόμο του χωριού Γεράνι Ρεθύμνου.

Η ιστορία του πύργου δεν είναι γνωστή. Οι περισσότεροι από τους πύργους αυτού του είδους είναι έργα του 15ου ή του 16ου αιώνα, όπως είναι οι πύργοι του Μαρουλά.
Δεν μπορούμε να είμαστε απολύτως βέβαιοι για αυτήν τη χρονολόγηση, αλλά ο πύργος δεν μπορεί να είναι παλιότερος, ενώ θεωρείται δεδομένο ότι είναι ενετικός (δεν είναι δηλαδή κτίσμα της Τουρκοκρατίας).

Ο πύργος επιτηρούσε τον όρμο προς τα βορειοανατολικά αλλά είχε και πολύ καλή θέα προς τα νότια, δηλαδή προς το εσωτερικό του νησιού και στα γύρω βουνά.
Παρόλο που σε διαδικτυακές πηγές περιγράφεται ως σκοπιά και φρυκτωρία, το πιο πιθανό είναι να πρόκειται για την πυργοκατοικία κάποιου τοπικού γαιοκτήμονα. Ίσως να υπήρχε από την εποχή που ακόμα δεν υπήρχε το χωριό, το οποίο αναφέρεται στις ενετικές απογραφές του 1600 και του 1700.

Σημειωτέον ότι η ονομασία Γεράνι προέρχεται από ένα είδος αντλίας (=«γεράνι») με την οποία οι κάτοικοι, παλιά, αντλούσαν νερό από το μοναδικό πηγάδι του χωριού.

Ο πύργος έχει τετράγωνη κάτοψη με μήκος πλευρών 4 μέτρα περίπου. Σήμερα σώζονται δύο όροφοι: το ισόγειο με θολωτή οροφή και ένας όροφος. Μέχρι τις αρχές του 20ου αιώνα, ο πύργος σωζόταν στο αρχικό του ύψος, όπως φαίνεται από φωτογραφία του Ιταλού μελετητή Gerola (βλ. την ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ πιο πάνω). Στη φωτογραφία φαίνεται ότι ο πύργος είχε ακόμη έναν όροφο (ίσως δύο) καθώς και ένα χαρακτηριστικό ενετικό κλουβί σκοπιάς (γκουαρντιόλα).

Πηγές