Το χωριό Μαρουλάς είναι κτισμένο στην κορυφή ενός λόφου, κοντά στο Ρέθυμνο και σε υψόμετρο 240 μέτρων.

Ο Μαρουλάς δεν είναι πολυδιαφημισμένος τουριστικός προορισμός, είναι όμως ένας εξαιρετικά ενδιαφέρων παραδοσιακός οικισμός που περιλαμβάνει και δύο πύργους.
Ο ένας από τους πύργους, που αναφέρεται στον Καστρολόγο ως «Πύργος Μαρουλά Ι», είναι ο μεγαλύτερος και δεσπόζει στο κέντρο του χωριού, ενώ ο άλλος, αναφερόμενος ως «Πύργος Μαρουλά ΙΙ», βρίσκεται στην ανατολική πλευρά του οικισμού, είναι μικρότερος και πιο παραμελημένος.

Η παρούσα σελίδα αναφέρεται στον «Πύργο Μαρουλά ΙΙ».

Ιστορία

Ο οικισμός αναπτύχθηκε και διαμορφώθηκε κυρίως την περίοδο της Ενετοκρατίας (δηλαδή μετά το 1205) αν και υπάρχουν υποθέσεις ότι η περιοχή κατοικούνταν από πολύ παλιότερα, ίσως και από τη Μινωική εποχή. Σώζονται μέχρι σήμερα πολλά μεσαιωνικά κτίρια και κάποια από αυτά έχουν ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, όπως πολεμίστρες, οικόσημα, εντυπωσιακές πόρτες, καμάρες.

Ο συγκεκριμένος πύργος αυτής της σελίδας -ο Πύργος Μαρουλά ΙΙ- Κατασκευάστηκε από τους Ενετούς τον 15ο ή τον 16ο αιώνα.

Οι Τούρκοι ήρθαν στον Μαρουλά μάλλον μετά το 1647 (χρονιά που κατελήφθη το Ρέθυμνο) και χρησιμοποίησαν τους ενετικούς πύργους σαν φρουραρχεία και ορμητήρια. Η χρήση των πύργων συνεχίστηκε και μετά την Τουρκοκρατία. Μετά το ‘22 φιλοξένησαν Μικρασιάτες πρόσφυγες. Εγκαταλείφθηκαν μετά τον 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο.

Στον συγκεκριμένο πύργο όπως και στον άλλο πύργο του Μαρουλά, το ισόγειο ανήκει στην Ενετοκρατία. Ο κορμός του πύργου δέχτηκε ριζική επισκευή/ανακατασκευή κατά τον 18ο αι. (επί Τουρκοκρατίας) ενώ υπάρχουν και δευτερεύουσες, μεταγενέστερες φάσεις.

Στον Μαρουλά υπήρχαν αρχικά και άλλοι πύργοι: Υπήρχε ένας τρίτος πύργος στο υψηλότερο σημείο του ανατολικού τμήματος του χωριού, από τον οποίο σώζεται μόνο η σκαρπωτή βάση και τμήμα των τοίχων του ισογείου.
Τέταρτος πύργος, ή μάλλον πυργοκατοικία (η οποία δεν περιλαμβάνεται στον Καστρολόγο), σώζεται σε πολύ καλή κατάσταση στο κέντρο περίπου του χωριού. Και εδώ η κατώτατη στάθμη ανήκει στην Ενετοκρατία, ενώ οι όροφοι (α΄ και β΄) στην πρώιμη Τουρκοκρατία.
Όλα τα παραπάνω δεν έστεκαν μόνα, αλλά μαζί με κατοικίες, αποθήκες και ελαιοτριβεία, σχημάτιζαν αυτοτελείς οχυρωμένους πυρήνες.

Πληροφορίες για τον Επισκέπτη

Ο Μαρουλάς έχει χαρακτηριστεί διατηρητέος οικισμός (ΦΕΚ 1226/Β/25-11-1980) και παραδοσιακός οικισμός μέσης πολιτιστικής αξίας (κατηγορία ΙΙ) (ΦΕΚΔ 728/1995).

Πηγές