Σύμφωνα με το Διαρκή κατάλογο των κηρυγμένων αρχαιολογικών χώρων και μνημείων της Ελλάδας (ΥΑ ΥΠΠΕ/ΑΡΧ/Α1/Φ18/68159/3413/4-12-1979 - ΦΕΚ 93/Β/31-1-1980):

«Καριανή: Θέση «Παλιόκαστρο» 1,5 χλμ. ΒΔ Καριανής και στο μέσο της απόστασης Ορφανίου-Καριανής όπου προϊστορικός οικισμός και ερείπια μεταβυζαντινού φρουρίου.»

Μια παρατήρηση σχετικά με αυτό το κρατικό έγγραφο: Η έκφραση «μεταβυζαντινό φρούριο» είναι μάλλον λάθος. Υπάρχουν, γενικώς, μεταβυζαντινές εκκλησίες, μοναστήρια, πυργοκατοικίες, αλλά όχι φρούρια. Στη Μεταβυζαντινή περίοδο (μετά την Άλωση και μέχρι τον 19ο αι.) φρούρια έχτιζαν μόνο οι Οθωμανοί.

Από το φρούριο σώζονται ελάχιστα ίχνη. Στο λόφο περιμετρικά υπάρχουν μόνο μερικά υπολείμματα των τειχών σε χαμηλό ύψος.

Ανεξάρτητα από τη διατύπωση του ΦΕΚ, το κάστρο αναφέρεται στις πηγές ήδη από τον 11ο αιώνα. Άρα είναι της Μεσοβυζαντινής περιόδου, του 11ου αιώνα ή λίγο νωρίτερα.

Είναι βέβαιο ότι δεν κατοικήθηκε ποτέ συστηματικά. Υπήρξε μάλλον καταφύγιο των κατοίκων της περιοχής. Δεν αποκλείεται να ήταν και κάποιος ενδιάμεσος σταθμός επί της Εγνατίας, πράγμα που θα δικαολογούσε την όχι ιδιαίτερα καλή κατασκευή και το γεγονός ότι βρίσκεται σε έναν μάλλον εύκολα προσβάσιμο λόφο (πάντως αυτή η υπόθεση χρειάζεται περισσότερη έρευνα για να αποδειχθεί).

Η θεωρία ότι δεν είναι Μεταβυζαντινό, όπως λέει το ΦΕΚ, αλλά παλιότερο, ενισχύεται από δύο ακόμα στοιχεία: πρώτο στοιχείο είναι η πολύ κακή κατάσταση στην οποία βρίσκεται και, δεύτερο στοιχείο είναι η ύπαρξη ενός άλλου σημαντικού Οθωμανικού φρουρίου στο Ορφάνιο σε απόσταση λιγότερη από 2 χιλιόμετρα, το οποίο είναι σε αρκετά καλύτερη κατάσταση. Δεν υπήρχε λόγος να βρίσκονται δυο φρούρια σε πολύ κοντινή απόσταση, την ίδια χρονική περίοδο, σε σημείο όχι ιδιαίτερα στρατηγικής σημασίας.

Πηγές