Το Λουτρό είναι ένα γραφικό και υπήνεμο ψαροχώρι στη νότια ακτή της Κρήτης, στην περιοχή Σφακίων, χωρίς οδική επικοινωνία με την υπόλοιπη Κρήτη.

Σε ύψωμα πάνω από το λιμανάκι του Λουτρού υπάρχει ένα τούρκικο φρούριο του 19ου αιώνα με αξιοπρόσεκτη αρχιτεκτονική.

O Κουλές του Λουτρού είναι ένας από τους λίγους κρητικούς κουλέδες που έχει χαρακτηριστεί ΔΙΑΤΗΡΗΤΕΟ ΜΝΗΜΕΙΟ.

Στον Καστρολόγο υπάρχει ειδικός χάρτης με τη συνολική εικόνα και χαρτογράφηση των 67 σωζόμενων κουλέδων της Κρήτης (πιθανόν υπάρχουν κι άλλοι που γνωρίζουμε).

Ιστορία

Ο Κουλές του Λουτρού κτίστηκε (ή ανακατασκευάστηκε) το 1868. Αν κρίνουμε από το μεγάλο του μέγεθος, αποτελούσε τον κεντρικό Κουλέ της περιοχής. Πιθανολογείται ότι στη θέση του υπήρχε παλιότερο φρούριο, αλλά δεν υπάρχει σαφής πληροφορία περί αυτού από ιστορικές πηγές.

Στην περιοχή είχαν κτιστεί αρκετοί κουλέδες. Σε άμεση γειτνίαση με τον κισλά του Λουτρού ήταν οι κουλέδες της Ανώπολης, του Σταυρού, της Αγίας Αικατερίνης και του Φρουρίου Καστέλλας, στην είσοδο του λιμανιού. Πιθανότατα υπήρχαν κι άλλοι που δεν σώζονται.

Μετά την απελευθέρωση της Κρήτης, ο κουλές χρησιμοποιήθηκε για αρκετά χρόνια, μέχρι τα μέσα του 20ου αιώνα, σαν σχολείο.

Δομικά, Αρχιτεκτονικά, Οχυρωματικά Στοιχεία

Το κτίσμα είχε δύο διώροφους πύργους, –έναν στην ΝΑ γωνία και έναν διατηρημένο σε μεγάλο ύψος στη ΒΔ γωνία– και φαίνεται ότι είχε αρκετό χώρο για τον στρατωνισμό πολυμελούς φρουράς. Η κάτοψή του έχει ορθογώνιο σχήμα με βασικές διαστάσεις: 22μ.✖25μ.

Στον εξωτερικό χώρο του κουλέ υπήρχε μια μεγάλη στέρνα που κάλυπτε τις ανάγκες ύδρευσης του οχυρού. Επίσης σε μικρή απόσταση προς τη θάλασσα σώζεται ένας ανεμόμυλος (που έχει και τυφεκιοθυρίδες στο επάνω μέρος).

Στα νοτιοανατολικά του κουλέ, πάνω στη θάλασσα, υπάρχει ακόμα ένα φρούριο, το φρούριο Καστέλλας, το οποίο είναι αρκετά παλιότερο οχυρό (αρχαίο και βυζαντινό) και το οποίο είχε τροποποιηθεί και είχε χρησιμοποιηθεί επίσης σαν κουλές.