Απομεινάρια πύργου σε χαμηλό λόφο 1700 μέτρα νοτιοδυτικά από το Καίσαρι Κορινθίας.

Ιστορία

Η ιστορία του πύργου δεν είναι γνωστή. Ούτε η προέλευσή του. Το χωριό Καίσαρι καταγράφεται στην ενετική απογραφή του 1700, αλλά για τον πύργο δεν υπάρχει καμιά μαρτυρία.

Η ονομασία «Γουλάς» είναι συνηθισμένος όρος αραβικής προέλευσης για κάστρα και κεντρικούς πύργους κάστρων. Ετυμολογικά, έχει την ίδια ρίζα με τις παρόμοιες ονομασίες: κούλια, κουλές, καλές, κουλάς κλπ. Ο όρος ήταν σε χρήση από την υστεροβυζαντινή περίοδο (αναφέρεται, λόγου χάριν, στο Χρονικόν του Μορέως για τον ακρόπυργο του Αράκλοβου). Αυτό οδηγεί στην υπόθεση ότι ο πύργος ίσως ανήκει στον 13ο ή 14ο αιώνα, αλλά δεν είναι δυνατό να είμαστε σίγουροι, καθώς θα μπορούσε να είναι πολύ παλιότερος και απλά να μετονομάστηκε έτσι σε κάποια μεταγενέστερη εποχή. Και, βεβαίως, θα μπορούσε να είναι και νεώτερος. Άρα δεν μπορούμε να βασιστούμε στο όνομα για να τον χρονολογήσουμε.

Επίσης, έχει διατυπωθεί η υπόθεση ότι μπορεί ο πύργος να είναι αρχαίος, επειδή ανάμεσα στα ερείπια υπάρχουν και μεγάλοι λαξευτοί λίθοι με προφανώς αρχαία προέλευση. Αλλά ούτε αυτό μπορεί να οδηγήσει σε ασφαλή συμπεράσματα, καθόσον τα αρχαία ευρήματα είναι πολύ λίγα και μπορεί να βρίσκονται εκεί σε δεύτερη χρήση (δηλαδή να ανήκαν σε κατεδαφισμένη αρχαία κατασκευή και να χρησιμοποιήθηκαν σαν οικοδομικό υλικό στον πύργο).

Μια τρίτη υπόθεση: Η θέση του του πύργου σε λόφο με καλή μεν ορατότητα, αλλά χωρίς φυσική προστασία (ο λόφος δεν είναι καθόλου απόκρημνος) και σε μικρή υψομετρική διαφορά από την γύρω περιοχή ίσως σημαίνει ότι ο πύργος είναι μεταβυζαντινός και να ήταν το κέντρο κάποιου οθωμανικού τσιφλικιού. Ο αντίλογος σε αυτό είναι ο πύργος ήταν ασυνήθιστα μεγάλος για αυτήν τη χρήση και επιπλέον η κυκλική κάτοψη ήταν ασυνήθιστη για αυτήν την περίοδο.

Με άλλα λόγια δεν γνωρίζουμε ούτε κατά προσέγγιση τη χρονολογία κατασκευής του πύργου. Το μόνο βέβαιο, αν κρίνουμε από τα κεραμικά ευρήματα, είναι ότι χρησιμοποιήθηκε κατά τον Μεσαίωνα και ίσως και επί Τουρκοκρατίας.
Οπότε τον κατατάσσουμε στους πύργους με άγνωστη προέλευση. Προς το παρόν.

Δομικά, Αρχιτεκτονικά, Οχυρωματικά Στοιχεία

Ο πύργος είχε κυκλική κάτοψη με διάμετρο 18 μέτρων περίπου (Πέππας, 1990). Δηλαδή ήταν ένας ογκώδης κυλινδρικός πύργος. Το μεγάλο εμβαδόν βάσης δείχνει ότι είχε και μεγάλο ύψος.

Σήμερα ο πύργος έχει καταπέσει τελείως δημιουργώντας έναν λιθοσωρό ύψους 8 μέτρων περίπου, καλυμμένο με βλάστηση. Σε όλο αυτόν τον σωρό διακρίνονται μικροί λίθοι ακανόνιστου σχήματος με τους οποίους είχε κατασκευαστεί ο πύργος. Η είσοδος ήταν μάλλον στην βορειοανατολική πλευρά ενώ γύρω από τον πύργο υπήρχε εξωτερικός οχυρωματικός περίβολος (Πέππας, 1990) από τον οποίο σήμερα δεν έχει μείνει τίποτα.

Σε όλον τον χώρο του Γουλά υπάρχει πυκνή παρουσία κεραμικών.

Σε δυο σημεία διακρίνονται ίχνη αρχαίας οχύρωσης, που όπως ειπώθηκε μπορεί να είναι εκεί σε δεύτερη χρήση.

Πηγές