Πύργος σε ακατοίκητη νησίδα στη Λιμνοθάλασσα Θολής, στο ερειπωμένο μοναστηριακό συγκρότημα του Αϊ-Γιάννη, το οποίο είναι μετόχι του επίσης εγκαταλειμμένου μοναστηριού των Ταξιαρχών (που είναι 2.5χλμ πιο βόρεια, στην ευθεία). Ο σκοπός ύπαρξης του μετοχίου στο σημείο εκείνο πιθανότατα ήταν ο εφοδιασμός της μονής με ψάρια.

Η Θολή είναι κλειστού τύπου λιμνοθάλασσα με έκταση 8.000–12.000 στρέμματα, και είναι πολύ ρηχή, με μέσο βάθος 0,6m. Είναι μέρος του συστήματος λιμνοθαλασσών Μεσολογγίου-Αιτωλικού.

Το μοναστήρι του Αϊ-Γιάννη είναι μικρό και βασικά αποτελείται από ένα εκκλησάκι και από τον περί ού ο λόγος πύργο. Ο πύργος ήταν τριώροφος με εξωτερική σκάλα, πολεμίστρα και ζεματίστρα.

Αν λάβουμε υπόψη το μικρό μέγεθος της εγκατάστασης στο νησάκι, ο πύργος είναι ασυνήθιστα μεγάλος και απροσδόκητα καλά οχυρωμένος.

Όσον αφορά τη χρονολογία κατασκευής του πύργου, παρόλο που δεν είναι γνωστή, μπορούμε να τη συνδέσουμε με την κατασκευή του πύργου της Μονής Ταξιαρχών για τον οποίο είναι γνωστό ότι αποπερατώθηκε το 1742. Λογικά, ο πύργος του Αϊ-Γιάννη ανήκει στην ίδια περίοδο.

Σημειωτέον ότι ο πύργος-ηγουμενείο της Μονής Ταξιαρχών είναι επίσης ασυνήθιστα μεγάλος και οχυρός για την εποχή και για τη χρήση του. Φαίνεται ότι υπήρχε σοβαρό πρόβλημα ασφάλειας εκείνη την εποχή —στις αρχές του 18ου αιώνα και νωρίτερα— στην περιοχή που ήταν απομονωμένη και εκτεθειμένη σε πολυσύχναστα θαλάσσια περάσματα.

Πηγές