To κάστρο των Αρμένων ή Λαρμένων, είναι αρχαίο κάστρο που παρέμεινε σε χρήση μέχρι την Τουρκοκρατία.

Τοποθεσία & Στρατηγική Σημασία

To φρούριο βρίσκεται κοντά στην κορυφή Διακόφτι ή Άγιος Νικόλαος του όρους Κλιόσι νοτιοανατολικά από τα Νέα Στύρα της Εύβοιας. Στις πλαγιές του ίδιου βουνού (βασικά είναι λόφος αφού το ύψος του είναι 628μ) βρίσκονται και κάποια από τα γνωστά Δρακόσπιτα της Εύβοιας.
Το φρούριο, με απέραντη θέα στη νότια Εύβοια και στην ανατολική Αττική, ήλεγχε τα νότια όρια της επικράτειας της αρχαίας Ερέτριας και την αρχαία οδό προς την Κάρυστο.

Το Όνομα του Κάστρου

Οι Βυζαντινοί το έλεγαν Αρμενα, οι Φράγκοι Larmenie και οι αρχαίοι Ακόντιον. Κατά καιρούς αναφέρεται και σαν κάστρο Αγίου Νικολάου, Λάρηνα, Αρένα, φρούριο Αρμάνων, Λάρενα, Ακόντιον, Διακόπτι.

Ιστορία

Στο σημείο υπήρχε πελασγική ακρόπολη πάνω στην οποία κτίστηκε φρούριο της κλασικής περιόδου, από την πόλη-κράτος της Ερέτριας (κατά πάσα πιθανότητα) μετά την προσάρτηση των Στύρων περί το 400 π.Χ.

Κατά τη Βυζαντινή περίοδο, το φρούριο παρέμεινε σε χρήση όπως μαρτυρούν κεραμικά ευρήματα. Η χρήση του συνεχίστηκε και κατά τη φραγκοκρατία. Η οχύρωση του κάστρου βασιζόταν ως επί το πλείστον στα αρχαία τείχη με μικρές προσθήκες κατά το Μεσαίωνα στην ανατολική πλευρά (βλ. Κάτοψη).

To 1276 o ιππότης Λικάριος (Φράγκος από την Κάρυστο που έγινε ηγεμόνας της Εύβοιας) κατέλαβε το κάστρο για λογαριασμό των Βυζαντινών και το οχύρωσε.

Το 1310, το κατέλαβαν οι Καταλανοί της Καταλανικής Εταιρείας. Αυθέντης του κάστρου έγινε εκείνη την περίοδο ο βαρόνος Καρύστου Βονιφάτιος της Βερόνας. Μετά το θάνατό του το κληρονόμησε η κόρη του Μαρούλα σύζυγος του Αλφόνσο Φαδρίγου ή Φαντρίκ (Alfonso Federico de Sicilia) ένας από τους πιο ισχυρούς άντρες της εποχής του, που είχε διατελέσει αρχηγός της Καταλανικής Εταιρείας, τριτημόριος της Εύβοιας και Γενικός Βικάριος του Δουκάτου των Αθηνών. Ο Φαδρίγος πέθανε το 1338 και οι κτήσεις του μοιράστηκαν στα παιδιά του. Η Μαρούλα έμεινε η Κυρά του Κάστρου για πολλές δεκαετίες.

Το 1373 το κάστρο πουλήθηκε στους Ενετούς.

Η χρήση του συνεχίστηκε και μετά την κατάληψη της Εύβοιας το 1470 από τους Οθωμανούς.

Πρέπει να εγκαταλείφθηκε σχετικά νωρίς. Πιθανόν τον 17ο αιώνα ή ίσως και νωρίτερα.

Δομικά, Αρχιτεκτονικά, Οχυρωματικά Στοιχεία

Το κάστρο περιβάλλεται από απότομα βράχια που αποτελούσαν φυσική οχύρωση. Τα ενδιάμεσα κενά συμπληρώθηκαν με ισχυρά τείχη. Σήμερα διασώζονται ελάχιστα κατάλοιπα από τα τείχη, κυρίως από τα αρχαία (που χρησιμοποιήθηκαν και στη Μεσαιωνική οχύρωση) και κάποιες προσθήκες της Μεσαιωνικής περιόδου στην ανατολική πλευρά.

Γενικά όλες οι Μεσαιωνικές κατασκευές, όπως τείχη, σπίτια εκκλησίες, δεξαμενή βρίσκονται στο ανατολικό τμήμα του κάστρου. Τα υλικά που χρησιμοποιήθηκαν προέρχονται από την αρχαία ακρόπολη.

Η κύρια οχύρωση είναι δύο τείχη με προσανατολισμό από Δύση από Ανατολή που τρέχουν ανάμεσα σε δύο κορυφές και προστατεύονται το καθένα από προεξέχοντα πύργο. Η περίμετρος της οχύρωσης είναι 310 μέτρα που περικλείει μια έκταση 3.5 στρεμμάτων.

Το πιο εντυπωσιακό στοιχείο του κάστρου είναι η αρχαία πύλη που σχηματίζεται από τρεις μεγάλες πλάκες από μάρμαρο Καρύστου (Cipollino ) που σώζεται σε ύψος 3.5 μέτρων.

Οι ανασκαφές από την Ελβετική αρχαιολογική σχολή έχουν φέρει στο φως σημαντικά ευρήματα από διάφορες περιόδους που είναι ασυνήθιστο για μια τόσο απομακρυσμένη και ορεινή θέση, η οποία μάλιστα δεν αναφέρεται από αρχαίους συγγραφείς.

Στον εσωτερικό περίβολο σώζεται ένα μαρμαροσκέπαστο κτίσμα, το εκκλησάκι της Παναγίτσας, που κτίστηκε τον 12ο αιώνα και ανακαινίστηκε ριζικά στην εποχή της Τουρκοκρατίας.

Μέσα σε μια κοιλότητα βράχου στην κορυφή του βουνού, βρίσκεται το μικρό εξωκλήσι του Αγίου Νικολάου. Κοντά του βρίσκεται και το ερειπωμένο εξωκλήσι του Αγίου Ιωάννη.

Πηγές