Υπολείμματα άγνωστης μέχρι πρότινος βίγλας, στη βορειοδυτική πλευρά του περιβόλου της ερημικής εκκλησίας του Αγίου Κωνσταντίνου (αλλά και του Αγίου Κοσμά του Αιτωλού) σε ένα υπερυψωμένο πλάτωμα έξω –προς τα νοτιοανατολικά– από το χωριό Ελληνικό (παλιά ονομασία «Κουλέντια»).

Τοποθεσία & Στρατηγική Σημασία

Το σημείο έχει εξαιρετική θέα προς τα ανατολικά, όπου απλώνεται η πεδιάδα των Βάτικων (Νεάπολης), και από την άλλη, προς τα δυτικά, όπου ο κάμπος της Ελίκας. Οι δύο πεδιάδες δεν έχουν οπτική επικοινωνία μεταξύ τους εξαιτίας του βουνού πάνω στο οποίο βρίσκεται η συγκεκριμένη βίγλα. Οπότε η η επαφή εξασφαλίζεται χάρη στη βίγλα, η οποία επιπλέον έχει οπτική επαφή και με τον Κουλεντιανό πύργο που βρίσκεται πιο χαμηλά προς τα δυτικά, πάνω στη θάλασσα.
Ίσως το πιο σημαντικό πλεονέκτημα της βίγλας ήταν η οπτική επαφή με το σημαντικό κάστρο Βατίκων, του οποίου ήταν το “μάτι” προς τον κόλπο των Κυθήρων και στον Λακωνικό κόλπο, όπου η βίγλα έχει απεριόριστη θέα.

Ιστορία

Δεν αποκλείεται τα κατάλοιπα να ανήκουν σε αμυντικό πύργο κάποιας μονής ή οικιστικού συγκροτήματος που βρισκόταν παλιότερα σε αυτό το σημείο. Αν κρίνουμε όμως από το μικρό μέγεθος και τη θέση, το πιο πιθανό είναι αυτό που αναφέρθηκε εξαρχής: πρόκειται για πύργο που ήταν πρωτίστως παρατηρητήριο και σκοπιά, δηλαδή βίγλα.

Η χρονολόγηση της βίγλας δεν είναι δυνατή με απόλυτη βεβαιότητα, καθώς τα μορφολογικά της χαρακτηριστικά δεν παραπέμπουν εκ του ασφαλούς σε κάποια συγκεκριμένη περίοδο. Το πιθανότερο είναι να ανήκει στην ίδια εποχή με τον Κουλεντιανό πύργο και τον πύργο του Φονιά. Για τις δύο αυτές βίγλες στον Λακωνικό κόλπο υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις για κατασκευή τους στη Β’ Ενετοκρατία, δηλαδή προς το τέλος του 17ου αιώνα. Λογικά την ίδια εποχή πρέπει να κατασκευάστηκε και η βίγλα Αγίου Κωνσταντίνου.

Δομικά, Αρχιτεκτονικά, Οχυρωματικά Στοιχεία

Αυτό που σώζεται σήμερα είναι το κάτω μέρος της βίγλας, που φτάνει σε ύψος σχεδόν τα 2,5 μέτρα. Το αρχικό ύψος θα πρέπει να ήταν αρκετά μεγαλύτερο. Ίσως να έφτανε το μέγεθος των άλλων δυο πύργων (Κουλεντιανό και Φονιά), δηλαδή τα 7,5 μέτρα.
Το μήκος κάθε πλευράς είναι 4,2 μέτρα.
Η μερική καταστροφή του πύργου μάλλον οφείλεται στο γεγονός ότι τα υλικά του χρησιμοποιήθηκαν στο χτίσιμο και στη διαμόρφωση του περιβόλου της εκκλησίας.

Για την εκκλησία δεν γνωρίζουμε κάτι ιδιαίτερο. Δεν συγκαταλέγεται στα βυζαντινά/μεσαιωνικά εκκλησάκια της Λακωνίας. Αν κρίνουμε από τις φωτογραφίες, είναι σχετικά καινούργια. ΟΜΩΣ έχει ένα πολύ ενδιαφέρον χαρακτηριστικό: διπλό κλίτος.
Αυτό σημαίνει ότι σε κάποια μακρινή εποχή και σε κάποια άλλη μορφή, η εκκλησία ήταν διπλή, με δύο ανεξάρτητους δίδυμους χώρους κολλητά, και εξυπηρετούσε δύο δόγματα: Ορθόδοξο και Καθολικό. Ήταν κάτι πολύ συνηθισμένο σε Φραγκοκρατούμενες και Ενετοκρατούμενες περιοχές.
Φαίνεται λοιπόν ότι η εκκλησία του Αγίου Κωνσταντίνου είναι αρκετά παλαιότερη από ό,τι φαίνεται, και κάποια εποχή (τον 20ο αιώνα;) υπέστη ριζική ανακαίνιση (που παρεμπιπτόντως είναι η αιτία που δεν σώζεται στο αρχικό της ύψος η βίγλα).

Πηγές