Υπολείμματα αρχαίας ακρόπολης με μεταγενέστερες προσθήκες σε διάφορες περιόδους στο ύψωμα βόρεια από το χωριό Θίσβη της Βοιωτίας.

Ιστορία

Η Θίσβη ήταν αρχαία βοιωτική πόλη που βρισκόταν στην ίδια θέση με τον σημερινό οικισμό. Ο Όμηρος την αναφέρει ανάμεσα στις πόλεις που συμμετείχαν στον Τρωικό πόλεμο.Κατά την αρχαιότητα ήταν ακμαία πόλη όπου υπήρχε φημισμένος ναός της Αρτέμιδος. Όπως αναφέρει ο Παυσανίας (Βοιωτικά) η πόλη πήρε την ονομασία της από την νύμφη Θίσβη («Θίσβην δὲ λέγουσιν ἐπιχώριον εἶναι νύμφην, ἀφ' ἧς ἡ πόλις τὸ ὄνομα ἔσχηκεν» ).
Η πόλη αναφέρεται και από τον Στράβωνα στα «Γεωγραφικά» του.

Στη Θίσβη σώζονται τα ερείπια δύο οχυρωμένων ακροπόλεων. Η παλαιότερη, η οποία είναι το αντικείμενο της παρούσας σελίδας, βρίσκεται στο ύψωμα βόρεια από το σημερινό χωριό όπου ήταν η αρχική θέση της αρχαίας πόλης. Αυτό είναι το Παλαιόκαστρο ή Άνω Ακρόπολη , στα τείχη του οποίου είναι ευδιάκριτες τουλάχιστον τέσσερις οικοδομικές φάσεις (που ίσως να ήταν και έξι). Οι κατασκευαστικές φάσεις ξεκινούν από την Αρχαϊκή περίοδο και φτάνουν μέχρι τους Βυζαντινούς χρόνους. Δηλαδή, η ακρόπολη ήταν σε χρήση συνεχώς από την αρχαιότητα μέχρι τη Μεσοβυζαντινή και μάλλον και την Υστεροβυζαντινή περίοδο.

Στη Θίσβη υπάρχει και η Κάτω Ακρόπολη η οποία ονομάζεται και Νεόκαστρο, η οποία είναι σχετικά νεώτερη. Δημιουργήθηκε κατά την ελληνιστική περίοδο και παρέμεινε κι αυτή σε χρήση για πολλούς αιώνες, τουλάχιστον μέχρι τη Φραγκοκρατία. Από την κάτω ακρόπολη, παρουσιάζονται στον Καστρολόγο δύο πύργοι με μεσαιωνική χρήση: ο αρχαίος πύργος της Θίσβης και ο κυκλικός πύργος της Θίσβης.

Οι ιστορικές μαρτυρίες που αφορούν τη βυζαντινή Θίσβη είναι ελάχιστες. Φαίνεται πως το αρχαίο όνομά της ήταν σε χρήση έως και τους Παλαιοχριστιανικούς χρόνους, ενώ αργότερα ξεχάστηκε. Στα τέλη της Υστεροβυζαντινής περιόδου εμφανίζεται για πρώτη φορά το τοπωνύμιο «Κακόσι», το οποίο διατηρήθηκε επί Τουρκοκρατίας και κράτησε μέχρι το 1915, οπότε ο οικισμός μετονομάστηκε και πάλι σε Θίσβη. Ανεξάρτητα από αυτό, η αδιάλειπτη κατοίκηση του χώρου και κατά τη Μέση και Ύστερη Βυζαντινή περίοδο θεωρείται δεδομένη.
Σήμερα θεωρείται βέβαιο ότι το βυζαντινό όνομσ της Θίσβης ήταν Καστόριον. Η κώμη αυτή σχετίζεται (ως γενέτειρα;) με τον βίο του Οσίου Λουκά (10ος αι.) και ήταν επισκοπική έδρα κατά την υστεροβυζαντινή περίοδο.

Δομικά, Αρχιτεκτονικά, Οχυρωματικά Στοιχεία

Τα αρχαία τείχη του Παλαιοκάστρου Θίσβης (της Άνω Ακρόπολης) έχουν επισκευαστεί κατά την ύστερη ρωμαϊκή περίοδο με προσθήκες στις οποίες έχουν χρησιμοποιηθεί αργοί λίθοι και κονίαμα. Κάποια τμήματα έχουν και μεταγενέστερες προσθήκες, ενώ ο ένας τετράγωνος πύργος στην νοτιοδυτική γωνία, φαίνεται να χτίστηκε πολύ αργότερα, ίσως επί Φραγκοκρατίας.

Πάντως η οχύρωση είναι σε μεγάλο βαθμό κατεστραμμένη και διασώζεται σε χαμηλό ύψος.

Πηγές