Ερείπια φράγκικου κάστρου σε πετρώδη λόφο πάνω από το Μηλάκι και το εργοστάσιο της ΔΕΗ.

Δεν είναι ακριβώς γνωστό πότε χτίστηκε, αλλά η αρχική του κατασκευή μάλλον έγινε επί Φραγκοκρατίας τον 13ο αιώνα.

Ιστορία

Η πρώτη φάση κατασκευής του κάστρου χρονολογείται στις αρχές του 13ου αιώνα, στην πρώιμη φραγκοκρατία. Το κάστρο γνώρισε μια δεύτερη φάση ανοικοδόμησης κατά τον 14ο αιώνα, όπως φαίνεται από την τεχνοτροπία κατασκευής των τειχών.

Στην πρώτη φάση ανήκει ο πύργος και ίσως ένα από τα βοηθητικά κτίρια. Όλα δείχνουν ότι τα τείχη και τα άλλα κτίρια που βρίσκονται εντός του περιβόλου κτίστηκαν πολύ αργότερα, τον 14ο αιώνα.

Προφανώς το Ριζόκαστρο ήταν η έδρα ενός φράγκικου φέουδου. Ήταν η κατοικία του φεουδάρχη και χρησίμευε επίσης ως χώρος αποθήκευσης των αγροτικών προϊόντων. Και όπως όλα τα κάστρα, χρησίμευε και για άμυνα και προστασία εναντίον πάσης φύσεως εχθρών. Στο φέουδο ανήκε και ένας μικρός οικισμός, τα ερείπια του οποίου διακρίνονται έξω από το κάστρο.
Σύμφωνα με έναν τοπικό θρύλο, το κάστρο συνδέεται με σήραγγα μήκους 1,5 χλμ με το Μηλάκι.

Το κάστρο ήταν ενεργό επί φραγκοκρατίας μόνο. Επί τουρκοκρατίας δεν χρησιμοποιήθηκε, ίσως μόνο περιστασιακά.

Κατά τη διάρκεια της Ελληνικής Επανάστασης, οι Έλληνες με αρχηγό τον Νικόλαο Κριεζώτη, χρησιμοποιούσαν το κάστρο για τη φυλάκιση Τούρκων αιχμαλώτων.

Δομικά, Αρχιτεκτονικά, Οχυρωματικά Στοιχεία

Η κάτοψη του κάστρου έχει σχήμα τραπεζίου με διαστάσεις περίπου 46✖30 μ. και εμβαδόν 1200 τ.μ.
Στο κέντρο του κάστρου υψώνεται ο κεντρικός, σχεδόν τετράγωνος πύργος, με διαστάσεις 7,10✖7,60 μ. Διατηρείται σε ύψος 11 μ. περίπου.

Από τα τείχη του κάστρου καλύτερα διατηρούνται εκείνα της βόρειας και της δυτικής πλευράς. Το τείχος της ανατολικής πλευράς είναι γκρεμισμένο. Στη νότια πλευρά διατηρείται σε σχετικά καλή κατάσταση μόνο ένα τμήμα στα δυτικά. Το δυτικό τείχος εκτείνεται περίπου ευθύγραμμο σε μήκος 42 μ. Έχει πάχος χαμηλά 1.20 ως 1.30 μ. και ψηλά 90 εκ. Κατά μήκος του τείχους και σε επαφή με αυτό διατηρούνται τα ερείπια 3 ή 4 μονώροφων κτιρίων και δεξαμενής.
Στη νότια πλευρά του οχυρωματικού περιβόλου διακρίνονται ίχνη και ενός εξωτερικού περιβόλου, το σχήμα του οποίου δεν είναι σήμερα σαφές. Πιθανότατα δεν περιέκλειε ολόκληρο τον εσωτερικό περίβολο, αλλά είχε σχήμα γάμμα προστατεύοντας τη δυτική και νότια πλευρά των τειχών.

Τα τείχη του περιβόλου αλλά και οι τοίχοι των υπόλοιπων κτιρίων του κάστρου είναι από αργούς τοπικούς ασβεστόλιθους μετρίου και κατά τόπους μεγάλου μεγέθους με μικρούς πλακοειδείς λίθους και τούβλα οριζόντια ή λοξά τοποθετημένα στους αρμούς. Το συνδετικό κονίαμα είναι κατά τόπους πολύ ισχυρό ασβεστοκονίαμα.

Από τον επιβλητικό πύργο σήμερα διατηρούνται σχεδόν ακέραιες η βόρεια και η δυτική του πλευρά, το μεγαλύτερο μέρος της νότιας και τμήματα της ανατολικής πλευράς. Ο πύργος διέθετε δύο ορόφους και κατέληγε στο επάνω μέρος σε στηθαίο πάχους 50 περίπου εκ. με επάλξεις, το οποίο διατηρείται νε μέρει.
Το ισόγειο χωριζόταν σε δύο χώρους από τοίχο πάχους 55 εκ. Η είσοδος ήταν στον ανατολικό τοίχο. Ο φωτισμός του γινόταν από τρεις φωτιστικές σχισμές, ανά μία σε κάθε έναν από τους άλλους τοίχους. Στον όροφο υπήρχε ένας μόνο χώρος. Στους τρεις σωζόμενους τοίχους του ανοίγονταν ανά δύο παράθυρα με ορθογωνικά λίθινα πλαίσια. Τα παράθυρα είναι ασυνήθιστα μεγάλα για πύργο του 13ου αιώνα, που σημαίνει ότι είχε δοθεί προτεραιότητα στην άνεση των ενοίκων και δευτερευόντως στην άμυνα.

Έξω από το κάστρο, στα νότια και στα δυτικά του, εκτεινόταν ένας μικρός ανοχύρωτος οικισμός που αποτελούνταν από μικρά σπίτια με διαστάσεις 4✖4μ. και 4✖5 μ. με τοίχους από αργολιθοδομή χωρίς ασβεστοκονίαμα και με και ξύλινες στέγες.

Πηγές