Πυργόσπιτο που δεσπόζει στο μικρό χωριό Αμμόλοχος στο βόρειο τμήμα της Άνδρου.

Η χρονολόγηση του πύργου δεν είναι γνωστή. Πιθανότατα είναι κατασκευή του 17ου ή του 18ου αιώνα.

Στις αρχές του 19ου αιώνα ιδιοκτήτης του πύργου ήταν ο Γιαννούλης Δημητρίου αρχηγός των Αρβανιτών της Άνδρου, ο οποίος έκανε εκτεταμένες επισκευές στον πύργο. Πάντως δεν είναι ξεκάθαρο γιατί ο πύργος λέγεται και «του Μαστρογιαννούλη». Ο Αμμόλοχος εκείνη την εποχή ήταν ένα από τα τέσσερα μεγάλα χωριά της Άνδρου.

Ο πύργος διατηρείται σε σχετικά καλή κατάσταση. Υπάρχουν εμφανή διάφορα αμυντικά στοιχεία με πιο χαρακτηριστικό την καταχύστρα (ή ζεματίστρα) πάνω από την είσοδο.

Εκτός από το κυρίως κτίριο υπάρχουν και βοηθητικά κτίσματα όπως περιστεριώνας, σταύλος και αποθήκες.

Παράλληλες Ιστορίες

Ο πύργος συνδέεται με ένα από τα μεγάλα ερωτικά σκάνδαλα των χρόνων της επανάστασης. Το 1826, ο στρατηγός Βάσος Μαυροβουνιώτης αγωνιστής του ‘21 και αργότερα στρατηγός του Όθωνα, στάθμευσε για λίγο στην Κέα όπου ερωτεύθηκε την δεκαεξάχρονη Ελέγκω σύζυγο του προεστού Μιχαήλ Τζώρτζη Πάγκαλου. Η Ελέγκω (Ελένη) που καταγόταν από την Ήπειρο και ήταν μορφωμένη και πολύ όμορφη (την ομορφιά της ύμνησαν αργότερα Σατωβριάνδος και Σούτσος) ανταποκρίθηκε και ο Μαυροβουνιώτης την απήγαγε.

Το ζευγάρι κατέφυγε στον Αμμόλοχο στον πύργο του Γιαννούλη που ήταν φίλος του Μαυροβουνιώτη (ο οποίος Μαυροβουνιώτης, γεννημένος στο Μαυροβούνιο, ήταν σλαβικής ή αλβανικής καταγωγής). Έμειναν για περίπου ένα χρόνο στον πύργο ενώ ενδιάμεσα παντρεύτηκαν στη μονή Ζωοδόχου Πηγής στο Γαύριο.

Πηγές