Ελάχιστα ερείπια Βυζαντινής πολίχνης-κάστρου ανατολικά από το χωριό Σκοπός της Φλώρινας δίπλα στο δρόμο που οδηγεί στο Φράγμα Παπαδιάς.

Το Όνομα του Κάστρου

Το χωριό Σκοπός μέχρι το 1928 ονομαζόταν «Σέτινα», ονομασία που προέρχεται μάλλον από λατινική απόδοση αρχαίου τοπωνυμίου. Με την ίδια αυτή ονομασία -Σέτινα- ήταν γνωστή η καστροπολιτεία και κατά το Μεσαίωνα.

Σημειωτέον ότι για τους Ρωμαίους, “Setina” λεγόταν η γυναίκα από την πόλη Setia (κοντά στη Ρώμη). Υπάρχει και Ρωμαϊκή κωμωδία με αυτόν τον τίτλο. Αλλά αυτά δεν πρέπει να έχουν καμιά σχέση με το κάστρο.

Ιστορία

Δεν υπάρχουν πολλές πληροφορίες για αυτό το κάστρο ούτε είναι γνωστή ακριβώς η χρονολογία κατασκευής του. Γνωρίζουμε πάντως ότι ήταν Βυζαντινό και ότι υπήρχε μάλλον από την Πρώιμη Βυζαντινή περίοδο.

Η Σέτινα αναφέρεται από τον Βυζαντινό χρονογράφο Γεώργιο Κεδρηνό (τέλος 11ου αι.) στο έργο Σύνοψη Ιστοριών.

Η βυζαντινή προέλευση αποδεικνύεται και από τα νομίσματα, τα κτερίσματα και τα εκκλησιαστικά σκεύη που έχουν βρεθεί κατά καιρούς. Ο αρχιτέκτονας-αρχαιολόγος Κ.Μουτσόπουλος ανακοίνωσε την εύρεση αντικειμένων από το 2ο ως το 12ο αιώνα και στο έργο του «ΑΓΝΩΣΤΑ ΒΥΖΑΝΤΙΝΑ ΚΑΣΤΡΑ ΤΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ» αναφέρεται στην πολίχνη της Σέτινας, με επισκοπή, ξενοδοχεία, ορυχεία και άλλα κτίσματα.

Στο χώρο έχει επισημανθεί ένας ασυνήθιστα μεγάλος αριθμός υπογείων στοών που πιστεύεται ότι χρησίμευαν για την αποθήκευση του σιταριού από την πεδιάδα της Πελαγονίας. Έχουν ανακαλυφθεί επίσης χριστιανική βασιλική και νεκροταφείο.

Τον 10ο αιώνα η Σέτινα καταλήφθηκε από τους Βουλγάρους και πρέπει να υπήρξε μια από τις σημαντικές πόλεις του Βουλγαρικού Βασιλείου υπό τον τσάρο Σαμουήλ η έδρα του οποίου ήταν σχετικά κοντά, στην Οχρίδα, ενώ κοντά ήταν και το παλάτι του Σαμουήλ στη νησίδα Άγιος Αχίλλειος των Πρεσπών (όπου παρεμπιπτόντως, ανακαλύφθηκαν τα λείψανά του το 1965 από τον Μουτσόπουλο).

Το 1016 ο Βασίλειος ο Βουλγαροκτόνος κατά τις εκκαθαριστικές επιχειρήσεις του κατά των Βουλγάρων μετά την αποφασιστική νίκη στο Κλειδί (1014), πολιόρκησε τη Σέτινα και τελικά την κατέλαβε και την κατέστρεψε. Παρ’ όλα αυτά φαίνεται ότι η πόλη συνέχισε να υπάρχει για αρκετές ακόμα δεκαετίες και καταστράφηκε οριστικά πιθανότατα προς το τέλος του 12ου αιώνα.

Πηγές