Στο χωριό Κρυά, 25 χλμ μακρυά από τη πόλη της Σητείας, πάνω σε λόφο με το εκκλησάκι του Αγίου Γεωργίου, υπάρχουν τα ερείπια ενός ενετικού φρουρίου που ονομαζόταν Monte Forte ή Απάνω Καστέλλι.

Ιστορία

Χτίσθηκε από τους Ενετούς, λίγο μετά την εγκτάστασή τους στο νησί στις αρχές του 13ου αιώνα, πιθανότατα στη θέση προϋπάρχοντος βυζαντινού φρουρίου, για να εξασφαλίσουν την κυριαρχία τους απέναντι στον ντόπιο πληθυσμό. Η θέση είναι στρατηγική, γιατί από αυτή ελέγχεται οπτικά ολόκληρη η περιοχή. Το όνομα του πιθανόν προέρχεται από τα ομώνυμα φρούρια της Ιταλίας.

Το Monte Forte στην Επανάσταση των Αγιοστεφανιτών (1211) καταλήφθηκε από τους επαναστάτες, αλλά για λίγο καιρό. Κατά την επανάσταση των Σκορδύληδων – Μελισσηνών (1228-1236) το φρούριο καταλήφθηκε ξανά από τους στασιαστές, αλλά ο Δούκας Γραδόνικος κατάφερε να καταπνίξει το κίνημα. Παρόμοια ήταν η τύχη του κατά την διάρκεια της επανάστασης του Αλέξιου Καλλέργη (1262).

Στον σεισμό του 1303 καταστράφηκε, αλλά ξαναχτίστηκε τον 14ο αιώνα. Από τότε όμως άρχισε να ερειπώνεται. Κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας δεν χρησιμοποιήθηκε και έτσι σήμερα μόνο ερείπια θυμίζουν το παρελθόν του.

Δομικά, Αρχιτεκτονικά, Οχυρωματικά Στοιχεία

Το φρούριο έχει μέγιστο μήκος 120m, πλάτος 80m.

Είχε δύο εισόδους από τη νότια και τη δυτική πλευρά, η οποία αποτελούσε το πιο αδύναμο σημείο του φρουρίου. Μέσα σε αυτό υπήρχαν το εκκλησάκι του Αΐ-Γιώργη, μια θολωτή δίκλιτη δεξαμενή και άλλα κτίρια.

Πηγές