Το ιστορικό κέντρο της πόλης της Κέρκυρας οριοθετείται από δύο φρούρια: στα Ανατολικά το Παλιό Φρούριο και στα δυτικά το Νέο Φρούριο. Στο παρελθόν τα δύο φρούρια ενώνονταν από τείχη που περιέκλειαν την κατοικημένη πόλη.

Το πιο παλιό από τα δύο είναι προφανώς το Παλιό Φρούριο της Κέρκυρας που χτισμένο σε μια βραχώδη χερσόνησο με δυο χαρακτηριστικούς λόφους αποτελεί το ανατολικό άκρο της Κέρκυρας και ταυτόχρονα το πιο επιβλητικό μνημείο της πόλης.

Το κάστρο υπέστη επί πολλούς αιώνες μετατροπές και επεκτάσεις αλλά στη σημερινή του μορφή οριστικοποιήθηκε από τους Ενετούς.

Τοποθεσία & Στρατηγική Σημασία

Η πόλη της Κέρκυρας χωρίζεται από το φρούριο με μια τεχνητή τάφρο, η οποία δημιουργήθηκε για περισσότερη προστασία και ονομάζεται Contrafossa. Για να εισέλθει κάποιος πρέπει να περάσει τη γέφυρα που συνδέει την πόλη με το νησάκι. Η συγκεκριμένη τοποθεσία αποτελεί ιδανική επιλογή καθώς επιτρέπει την εύκολη πρόσβαση στο θαλάσσιο δίκτυο και τον πλήρη έλεγχο των γειτονικών ακτών, ενώ τα υψηλά οχυρώματα σε συνδυασμό με την τεχνητή τάφρο καθιστούν αδύνατη την πρόσβαση οποιουδήποτε επιδρομέα.

Ιστορία

Η βραχώδης χερσόνησος με τους δύο χαρακτηριστικούς λόφους (Corifes) αποτελεί το Ανατολικό άκρο της Πόλης. Μετά τον 6ο αιώνα, οχυρώνεται και αποκτά τους πρώτους κατοίκους, οι οποίοι ήταν οι επιζήσαντες Κερκυραίοι από τις καταστροφές της αρχαίας Πόλης, και έτσι, δημιουργήθηκε η Πόλη της Κέρκυρας (Corifo , Corfu).

Οι οχυρώσεις του φρουρίου κατασκευάστηκαν μέσα σε ένα σημαντικό ιστορικά διάστημα περίπου 15 αιώνων. Στο διάστημα αυτό ξεχωρίζουν τρεις ιδιαίτερες ιστορικές φάσεις. Η Βυζαντινή περίοδος, κατά την οποία οχυρώθηκε ο Ανατολικός λόφος (Castell Vechio), η Πρώιμη Ενετική περίοδος όταν η χερσόνησος μετατράπηκε σε νησί και οχυρώθηκε ο Δυτικός λόφος (Castell Novo) και η Ύστερη Ενετική όταν συμπληρώθηκαν τα οχυρωματικά έργα και έλαβαν τη τωρινή τους μορφή προκειμένου να αντιμετωπίσουν τη νέα σύγχρονη απειλή της εποχής, τα κανόνια.

Στην τελευταία αυτή φάση ισοπεδώθηκαν τα κτίσματα μπροστά στο Φρούριο και κατασκευάστηκε η επιβλητική "Πλατεία Σπιανάδα”, στην οποία βρίσκεται έως σήμερα η είσοδος του. Παρόλο που ποτέ κανείς δε κατάφερε να κυριεύσει το κάστρο αυτό, πολλές και διαφορετικές σημαίες κυμάτισαν στη κορυφή του, αποτέλεσμα των αλλαγών που συντελέστηκαν στην Ευρώπη. Έτσι πολλά έθνη κατάφεραν να αφήσουν το σημάδι τους: Βυζαντινοί, Ενετοί, Γάλλοι, Ρώσοι, Άγγλοι, Έλληνες, Ιταλοί, Γερμανοί, και να συνθέσουν αυτό το ιδιαίτερο κόσμημα της Κέρκυρας.

Η πόλη παρέμεινε στην κατοχή των Βενετών μέχρι το 1797 οπότε και ο Μέγας Ναπολέων κατέλυσε την δημοκρατία της Βενετίας. Η Κέρκυρα στην συνέχεια αποτέλεσε την πρωτεύουσα της Επτανήσου πολιτείας για επτά χρόνια. Την περίοδο 1807-1814 περιήλθε στους Γαλλους για να ακολουθήσει μέχρι το 1864 η περίοδος της Αγγλοκρατίας. Το 1864 ενσωματώθηκε στο ελληνικό κράτος και ακολούθησε μία περίοδος παρακμής μέχρι την δεκαετία του 1950 που γνώρισε εντυπωσιακή τουριστική ανάπτυξη.

Δομικά, Αρχιτεκτονικά, Οχυρωματικά Στοιχεία

Το φρούριο υπέστη αρκετές μετατροπές από την αρχική μορφή, την οποία ελάχιστα πράγματα την θυμίζουν σήμερα. Έτσι, από το αρχικό έργο των Βυζαντινών, ακολούθησαν μετατροπές τον 16ο αιώνα από τους Ενετούς για να αμυνθούν στις επιδρομές της Τουρκικής Αυτοκρατορίας. Οι Ενετοί προσπάθησαν να ενισχύσουν τα οχυρώματα και να ανοίξουν μεταγενέστερες τάφρους γύρω από το φρούριο και να κάνουν λεία τα βράχια για να εμποδίσουν οποιαδήποτε ενδεχόμενη αναρρίχηση.

Το άγαλμα προς τιμήν του Στρατάρχη Σούλενμπουργκ (φτιαγμένο από τους Ενετούς επειδή ο Στρατάρχης βοήθησε τους Κερκυραίους να απωθήσουν τους Τούρκους) έχει σήμερα μεταφερθεί μπροστά από την αψιδωτή είσοδο του φρουρίου. Από εκεί, μέσα από μια γαλαρία, ένας διάδρομος οδηγεί στο κέντρο της ακρόπολης. Ένας άλλος διάδρομος στα αριστερά, οδηγεί στην βόρεια έπαλξη του φρουρίου.

Στο εσωτερικό του φρουρίου υπάρχουν διάφορα κτίρια ανάμεσα στα οποία μια φυλακή κατασκευασμένη το 1786 από τους Ενετούς και η οποία επεκτάθηκε αργότερα από τους Άγγλους, το στρατιωτικό παρεκκλήσι, δύο στρατώνες κατασκευασμένοι από τους Άγγλους γύρω στο 1850 και ένα στρατιωτικό νοσοκομείο που σήμερα είναι σχολείο μουσικής. Επίσης ο ναό του Αγίου Γεωργίου έργο των Άγγλων από το 1840, που 20 χρόνια αργότερα μετατράπηκε σε καθολική εκκλησία και διακοσμήθηκε με εικόνες από τον ναό του Άγιου Σπυρίδωνα που υπάρχει στην πόλη της Κέρκυρας.

Στο εσωτερικό, κοντά στην κεντρική πύλη, υπάρχει το ιστορικό αρχείο που συγκεντρώνει περισσότερους από 6 αιώνες ιστορίας και ένας εκθεσιακό χώρος όπου βρήκε μόνιμη εγκατάσταση η βυζαντινή συλλογή που συμπεριλαμβάνει μωσαϊκά, γλυπτά, εικόνες από την βυζαντινή εποχή.

Εκτός από το ιστορικό και πολιτιστικό ενδιαφέρον αυτό που κάνει ξεχωριστό το Παλαιό Φρούριο είναι χωρίς αμφιβολία το υπέροχο πανόραμα που προσφέρει προς το Ιόνιο Πέλαγος και την πόλη της Κέρκυρας.

Πηγές