Υπολείμματα βίγλας στο ανεμοδαρμένο ακρωτήριο του Αγίου Ιωάννη (επίσημη ονομασία) ή ακρωτήριο του Αφορεσμένου στο βόρειο άκρο του κόλπου του Μιραμπέλο (Αγίου Νικολάου) στην Κρήτη.

Ιστορία

Στο ακρωτήρι του Αφορεσμένου παλιότερα υπήρχε μικρό φρούριο στη θέση όπου σήμερα υπάρχει φάρος και πιο ψηλά, στο λόφο, η εν λόγω βίγλα.

Το ακρωτήρι και η βίγλα αποτυπώνονται σε βενετικούς χάρτες. Από τη θέση αυτή είναι ορατές οι σκοπιές Mesagorchia, Άσπρο Άρμι, Βαγί, Βρωμολίμνη, Γιαλού το Κεφάλι , Συκιά και τα μοναστήρια του Αγίου Παντελεήμονα του Κάλυβος και του Προφήτη Ηλία στο Σκινιά.
Συμμετείχε στο παγκρήτιο δίκτυο των ενενήντα πέντε παράκτιων σκοπιών και ανήκε στο δίκτυο φρούρησης του έτους 1590 και του έτους 1633. Το 1663 προβλεπόταν για αυτήν κανόνι για την αποστολή σημάτων και εικοσιτετράωρη φύλαξη από έξι κατοίκους της Φουρνής στο χώρο του πύργου και επιπλέον τριών ανδρών τη νύχτα στο οχυρό που ήταν κάτω από τη βίγλα.

Θρύλοι και Παραδόσεις

Στο Ακρωτήριο Αφορεσμένος συχνά επικρατούν ισχυροί άνεμοι που κάνουν το σημείο ιδιαίτερα επικίνδυνο για τα καράβια, αλλά λέγεται ότι δεν είναι αυτός ο λόγος για αυτό το δυσοίωνο όνομα. Υποτίθεται ότι η ονομασία προέρχεται από τον Καϊάφα (του περιβόητου διδύμου Άννας και Καϊάφας).

Σύμφωνα με τον θρύλο, αφού ο Καϊάφας σταύρωσε τον Χριστό, ξεκίνησε να πάει στη Ρώμη προσκεκλημένος από τον αυτοκράτορα Τιβέριο. Ωστόσο, κατά τη διάρκεια του ταξιδιού αρρώστησε και πέθανε. Επειδή ήταν επιφανές πρόσωπο, έπρεπε να θαφτεί κανονικά. Έτσι φτάνοντας οι ναύτες του στην Κρήτη προσέγγισαν τον μικρό όρμο της Χωματίστρας στα νότια της βίγλας.

Επτά φορές τον έθαψαν, αλλά «η γης τον ανεξέρνα (απέβαλε) άλυωστο και μαύρο σαν τον Κάη, για το μεγάλο κακό πώκαμε, που καταδίκασε το Χριστό». Μαζεύτηκε μέγα πλήθος και με κατάρες τον έθαψε κάτω από ένα τεράστιο σωρό πέτρες. Το «μνήμα του Καγιάφα» σωζόταν μέχρι το τέλος του 19ου αιώνα. Η παράδοση αυτή είναι πολύ παλιά και την αναφέρουν αρκετοί περιηγητές. Περιλαμβάνεται στο απόκρυφο βιβλίο «Τα πεπραγμένα τω Πιλάτω», δεν τεκμηριώνεται εντούτοις ιστορικά.

Το ακρωτήριο ονομάστηκε «αφορεσμένος» επειδή εκεί είναι θαμμένος αυτός που σταύρωσε τον Χριστό και η θάλασσα δεν ηρέμησε από τότε. Μάλιστα οι ναυτικοί χάρτες του 19ου αιώνα έδιναν οδηγίες για πλεύση ένα μίλι ανοικτά του ακρωτηρίου.

Πηγές