Ερείπια Μεσαιωνικής οχύρωσης και αρχαίας πόλης, της Φαρκαδόνας, στον λόφο «Μικρό Βουνό» πάνω από το χωριό Κλοκοτός («Κλοκωτός» μέχρι το 1940) στον νομό Τρικάλων.

Ιστορία

Τα αρχαία ερείπια στον λόφο Μικρό Βουνό ταυτίστηκαν με την αρχαία πόλη Φαρκαδόνα από τον Άγγλο συνταγματάρχη Leake το 1835. Η ταύτιση αυτή θεωρείται γενικά αποδεκτή μέχρι σήμερα.

Σύμφωνα με τον Στράβωνα, η Φαρκαδών, μαζί με την Τρίκκη και την Πέλιννα, ήταν μια από τις πόλεις της Εσταιώτιδος (που ήταν ένα από τα Θεσσαλικά κράτη) στη νότια πλευρά του Πηνειού.

Η οχύρωση της αρχαίας Φαρκαδόνας καταστράφηκε από τον Φίλιππο Β’ της Μακεδονίας που κατέλαβε την πόλη το 357 π.Χ. Όπως αναφέρει ο ιστορικός Πολύαινος (Στρατηγήματα IV, 2, 18), οι Μακεδόνες πολιορκητές μπόρεσαν να καταλάβουν την πόλη, όταν ανέβηκαν με σκάλες στην απροστάτευτη ανατολική πλευρά του λόφου.

Όσον αφορά τη μεταγενέστερη μεσαιωνική (και προφανώς Βυζαντινή) οχύρωση, κατάλοιπα της οποίας υπάρχουν στον λόφο, δεν έχουμε καμιά πληροφορία από ιστορικές πηγές.

Δομικά, Αρχιτεκτονικά, Οχυρωματικά Στοιχεία

Η αρχαία Φαρκαδόνα απλωνόταν σε δύο βασικούς συνοικισμούς στις δύο κορυφές και τις νότιες πλαγιές του Μικρού Βουνού. Η ψηλότερη κορυφή (252μ.) ήταν στα ανατολικά και ήταν απόκρημνη και ατείχιστη. Η ακρόπολη της πόλης ήταν στη δυτική χαμηλότερη κορυφή και προστατευόταν από τείχος από το οποίο σήμερα σώζονται τμήματα σε χαμηλό ύψος.
Στο σημείο αυτό, στη δυτική κορυφή, υπήρξε αργότερα βυζαντινή οχύρωση, απροσδιόριστης χρονολογίας, που ενισχυόταν από δύο τουλάχιστον πύργους ορθογωνικής διατομής που ήταν κατασκευασμένοι από ημικατεργασμένους λίθους και ασβεστοκονίαμα.

Ο ένας πύργος ήταν στο δυτικό χαμηλό άκρο της ακρόπολης και ο άλλος στο νοτιοανατολικό. Οι διαστάσεις του δυτικού πύργου (που είναι αυτός που φαίνεται στις φωτογραφίες) ήταν 6,6✖7,5μ. Ο νοτιοανατολικός πύργος ήταν κατά τι μικρότερος.

Η περίμετρος της οχύρωσης της ακρόπολης ήταν 530 μέτρα και η έκταση στο εσωτερικό περί τα 22 στρέμματα. Ανάμεσα στις δύο κορυφές του λόφου υπήρχε μονό (αρχαίο) τείχος που προστάτευε τον αυχένα.

Στη γύρω περιοχή υπάρχουν πολλοί λόφοι με παρόμοια ερείπια οχυρώσεων. Οι πιο κοντινοί είναι ο λόφος πάνω από το χωριό Μεταμόρφωση, 3 χλμ πιο νότια και ο αρχαίος Άτραγας 5χλμ ανατολικά. Και στις δύο περιπτώσεις πρόκειται για αρχαίες οχυρώσεις με λίγες μεσαιωνικές προσθήκες.

Πηγές